Muze op Maandag: Horatius

'Portret' van Horatius door Anton von Werner
Bron: Wikimedia Commons

Gisteren was het de sterfdag van een groot Romeins dichter, een van de grootste van allemaal: Quintus Flaccus Horatius. Muze op Maandag staat stil bij deze dichter via zijn beroemdste versregel.

Nagenoeg iedereen is bekend met het werk van Horatius. Dat wil zeggen, met twee beroemde woorden die de dichter 23 v. Chr. heeft gepubliceerd, en waarschijnlijk wel de hele regel.

Horatius, geboren op 8 december 65 v. Chr. in Venusia, het uiterste zuiden van Italië, als zoon van een belastingambtenaar. In Rome en daarna in Athene kreeg Horatius zijn opleiding. Tijdens de burgeroorlog koos Horatius partij voor de uiteindelijk verliezende factie. Eind jaren veertig schreef Horartius zijn eerste poëzie en twee jaar later maakte hij kennis met weldoener en politiek adviseur Maecenas die hem een villa in Sabinum, zo veertig kilometer onder Rome, gaf. Daar leefde Horatius een groot deel van het jaar waar hij zich wijdde aan het schrijven van poëzie. Op 27 november 8 v. Chr. sterft Horatius.

Horatius was niet de dichter van het heldenepos zoals zijn tijdgenoot Vergilius. Horatius was de dichter die het toch vooral Griekse genre lyrische poëzie introduceerde in de Latijnse taal en literatuur met zijn vier boeken met Oden. Daarnaast schreef Horatius Satiren en Epoden (spotdichten), Brieven (waaronder de de Ars Poetica, een leerbrief in versvorm), en de Carmen Saeculare (de officiële hymne voor het eeuwfeest dat keizer Augustus had georganiseerd om de nieuwe tijd in te luiden).

Dan die ene versregel:

Vraag niet (weten is slecht) naar de termijn goddelijk vastgesteld
voor mij én ook voor jou, Leuconoë, laat je niet in met al die
Babylonische wichelarij. Beter is toch wat er ook komt te dragen!
Hetzij Jupiter méér winters verleent of déze nu geeft als laatste,
die de Tuscische zee tegen een wal van puimstenen rotsen afzwakt,
wijs zou je zijn als je de wijn filtert en lange illusies
snoeit met kortheid van duur. Terwijl ik dit zeg, is de jaloerse tijd
weggevlucht: pluk de dag en vertrouw nimmer op die van morgen.

Inderdaad: carpe diem.

(Horartius, Oden, 1, 11; vertaling: P. Schrijvers (2003))

Meer weten?
- uitgebreid aandacht voor Horatius