woensdag 11 mei 2011

Ik ben van Erasmus

Vertaling: Ik ben van Erasmus, en ik verander niet van eigenaar
Foto: Tresoar
Tresoar heeft een band met Erasmus. Meerdere banden eigenlijk. Om precies te zijn: tien stuks. En gisteravond tijdens een lezing van het Nederlands Klassiek Verbond in het kader van 500 jaar Lof der Zotheid (1511 - 2011) kwamen zij alle tevoorschijn uit de kluis van Tresoar.

De banden van Tresoar zijn de zogenoemde Erasmiana. Het zijn boeken uit de persoonlijke bibliotheek van de Nederlandse humanist Erasmus (1466? - 1536). De Erasmiana staan erg hoog op mijn lijstje van favorieten uit de collectie van Tresoar. Zeg nu zelf, het is alsof je de penselen van Rembrandt in je handen hebt.

Vijf Erasmiana (negen banden) hebben een eigendomskenmerk (het handgeschreven 'Sum Erasmi' - 'Ik ben van Erasmus'), een vermoedelijke zesde niet. Zij zijn via de Universiteit van Franeker in de collectie van Tresoar gekomen en hiermee heeft Tresoar de grootste verzameling boeken die in het bezit zijn geweest van Erasmus.

Erasmus las zijn boeken met de pen in de hand en dat zien we terug in de Erasmiana: er staan aantekeningen van de meester zelf in de kantlijn die voor de Erasmuswetenschapers van groot belang zijn. Bij een van hen heeft Erasmus onderaan het drukkersmerk van Aldus Manutius een gedichtje in het Grieks geschreven: 'Er waren ooit zeven wijzen in het oude Griekenland; nu is onder ons Aldus de Romein als achtste opgestaan'.

Over de aantekeningen van Erasmus in de kantlijn bestaat nog een anekdote. Toen de Universiteitsbibliotheek van Franeker de boeken van Erasmus van een nieuwe standaardband van de universiteit wilde voorzien, heeft de boekbinder gelijk maar de ruime marge van het boekblok bijgesneden. En, tjak, daar gingen de aantekeningen van Erasmus. Zo gehalveerd. Dat hadden ze de boekbinder wel even mogen vertellen ...

Meer weten?
- achtergrond en vondstgeschiedenis bij de Erasmiana in Tresoar

0 reacties: