tag:blogger.com,1999:blog-34728166243120191242024-02-19T06:06:54.843+01:00Tabula CerataKrassen in een digitaal schrijfplankjeHanshttp://www.blogger.com/profile/10448783563904040955noreply@blogger.comBlogger301125tag:blogger.com,1999:blog-3472816624312019124.post-20046506670847741852015-06-03T21:46:00.003+02:002015-06-03T21:47:09.830+02:00Europese subsidieaanvraag voor ontwikkelen vernieuwende erfgoedsoftware<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgJmWrmnFfIc2VhuXkZdlSHU2DhM1mV3g7UydHgh1-6pwEu-tGgJcygkbhihcEyvKqDoiK0Vd4_Nxnq0K47KQpawUjA8Qz6bfGYEXA30RW2hOdoCjGdyIchisKm4FRjooqccWPNwfwC9vA/s1600/LOGO+ECHOES_72+dpi.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgJmWrmnFfIc2VhuXkZdlSHU2DhM1mV3g7UydHgh1-6pwEu-tGgJcygkbhihcEyvKqDoiK0Vd4_Nxnq0K47KQpawUjA8Qz6bfGYEXA30RW2hOdoCjGdyIchisKm4FRjooqccWPNwfwC9vA/s320/LOGO+ECHOES_72+dpi.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
(dit bericht is 3 juni 2015 gepubliceerd op de <a href="http://www.tresoar.nl/nieuws/pages/europese-subsidieaanvraag-tresoar-voor-ontwikkelen-vernieuwende-erfgoedsoftware.aspx#/?returnTo=/Pages/NieuwsEnAgenda.aspx" target="_blank">website</a> van Tresoar)<br />
<br />
Tresoar heeft vorige week als deel van een Europees consortium een subsidieaanvraag ingediend bij Europese Unie voor het ontwikkelen van open source erfgoedsoftware.<br />
<br />
De samenwerkende partners willen via de erfgoedsoftware een universeel toepasbaar digitaal ecosysteem creëren voor het verbinden en delen van erfgoedcollecties (archieven, archeologie, monumenten, beeldmateriaal, audiovisueel materiaal, etc.). Een van de doelen is om op deze wijze de Europese gemeenschap te verbinden en barrières tussen collecties, naties en talen op te heffen. In oktober wordt bekend of de EU de subsidieaanvraag positief beoordeelt.<br />
<br />
Het project ECHOES (Empowering Communities with a Heritage Open EcoSystem) is een initiatief van <a href="https://www.erfgoedleiden.nl/" target="_blank">Erfgoed Leiden en Omstreken</a>. Tresoar is vanuit de kaders van Deltaplan Digitalisering partner bij dit project. Het ECHOES-project is een prachtige mogelijkheid om Fries erfgoed met elkaar en met erfgoed in Europa te verbinden. Het erfgoed wordt op innovatieve wijze online gepubliceerd met de mogelijkheid van hergebruik ervan door derden.<br />
<br />
'Het gaat over meer dan vernieuwende technieken en erfgoedsoftware. Natuurlijk, de technieken geven de gebruikers betere toegang tot collecties, maar minstens zo interessant is de mogelijkheid met Fries digitaal erfgoed bij te dragen aan een Europese community en een gemeenschappelijke Europese geschiedenis. Denk hierbij een samenwerkingsverband op het gebied van meertaligheid, met de provincie Barcelona, ook een van de deelnemers van het ECHOESconsortium', aldus Hans Laagland, datamanager bij Tresoar en een van de betrokken collega's van Tresoar aan dit project.<br />
<br />
Binnen het ECHOES-project geeft Tresoar leiding aan het onderdeel dat innovatieve technologieën gaat ontwikkelen voor nieuwe en slimme manieren van zoeken (o.a. taaltechnologie en geo-informatie). Hiermee wil het ECHOES-project vooral nieuwe doelgroepen uitnodigen de collecties te (her)gebruiken.<br />
<br />
Het consortium van zestien partners vertegenwoordigt erfgoedinstellingen, steden en provincies, universiteiten en software ontwikkelaars uit zes landen over heel Europa verspreid (Nederland, België, Spanje, Zweden, Kroatië en Letland). De subsidieaanvraag ter hoogte van vier miljoen Euro doet een beroep op het Europese subsidieprogramma Horizon 2020, Reflective-6-2015: Innovation ecosystems of digital cultural assets.<br />
<br />
De partners zijn erfgoed beherende instellingen, steden en provincies (Erfgoed Leiden en Omstreken, provincie Barcelona, Tresoar, de steden Rijeka, Zaragoza en Gent), zes universiteiten of aan universiteiten gelieerde instituten (Instituto Universitario de Investigación en Ingeniería de Aragón uit Zaragoza, iMinds Gent, Centrum för långsiktigt digitalt bevarande van de universiteit van Luleå in Zweden, Consorci de Serveis Universitaris de Catalunya, Universiteit van Amsterdam, Universiteit Leiden) en vier bedrijven (RIX Technologies uit Letland, Gridline en Picturae uit Nederland en Iuris.doc uit Barcelona).<br />
<br />
(zie ook <a href="https://www.erfgoedleiden.nl/nieuws/nieuws/639" target="_blank">dit bericht</a> van Erfgoed Leiden en Omstreken)Hanshttp://www.blogger.com/profile/10448783563904040955noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472816624312019124.post-4219735572144104672015-04-13T21:25:00.000+02:002015-04-13T21:25:00.078+02:00Fries Kaartenkabinet: verborgen pareltjes nu online<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjD4XBfxhhn4v_mBjPr3mCG5EIsGIl9xpRdqRga93AvBZYGbPTM3x34Qsdp8N-gs4rCZEPbFvHodLcDD7AoVAiWr16Xx7wzcx1HkiYgnJdvcjhtoA24MxSVE6gr-z-x8pvJWTnNxQeZrxQ/s1600/12.+Kaartnummer09943.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjD4XBfxhhn4v_mBjPr3mCG5EIsGIl9xpRdqRga93AvBZYGbPTM3x34Qsdp8N-gs4rCZEPbFvHodLcDD7AoVAiWr16Xx7wzcx1HkiYgnJdvcjhtoA24MxSVE6gr-z-x8pvJWTnNxQeZrxQ/s1600/12.+Kaartnummer09943.jpg" height="280" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Tekening van het inmiddels afgebroken Wiarda State in Goutum uit 1785<br />Bron: <a href="http://www.frieskaartenkabinet.nl/nl/fries-kaartenkabinet/09943" target="_blank">Fries Kaartenkabinet</a>. Collectie Tresoar CC-BY-SA</td></tr>
</tbody></table>
(dit artikel is recentelijk gepubliceerd in <a href="http://images.tresoar.nl/Letterhoeke/2015-1/mobile/index.html#p=12" target="_blank">Letterhoeke</a> (2015), nr. 1)<br />
<br />
Bent u benieuwd naar een kaart van uw dorp, stad of streek van meer dan 100 jaar geleden? Of bent u geïnteresseerd in geveltekeningen of plattegronden van gebouwen die nu het stads- of dorpsbeeld bepalen? Of die uiteindelijk nooit gebouwd zijn? En wilt u ook direct de afbeelding bekijken? Ga eens rondstruinen in de nieuwe website van Tresoar: het <a href="http://www.frieskaartenkabinet.nl/" target="_blank">Fries Kaartenkabinet</a>.<br />
<br />
Het Fries Kaartenkabinet is een website met 6000 afbeeldingen en 13000 beschrijvingen van kaarten, plattegronden en bouwtekeningen uit de vijftiende tot en met de negentiende eeuw uit de collectie van Tresoar. De nadruk ligt op materiaal uit de achttiende en negentiende eeuw. Op een groot deel van de afbeeldingen kan tot in groot detail worden ingezoomd.<br />
<br />
Het Fries Kaartenkabinet biedt toegang tot pareltjes die tot voor kort verborgen lagen in de depots van Tresoar. Voorheen kon men aleen kaarten of plattegronden bekijken door een bezoek te brengen aan de studiezaal en de gewenste kaart te reserveren voor inzage. Nu is het rijke materiaal heel makkelijk thuis via de computer te bekijken.<br />
<br />
Bij het materiaal is een grote verscheidenheid, zoals bijvoorbeeld plannen voor de inpoldering van de Waddenzee in 1879 (<a href="http://www.frieskaartenkabinet.nl/nl/fries-kaartenkabinet/00990" target="_blank">kaartnummer 990</a>) of een tekening van de inmiddels afgebroken Wiarda State in Goutum uit 1785 (<a href="http://www.frieskaartenkabinet.nl/nl/fries-kaartenkabinet/09943" target="_blank">kaartnummer 9943</a>). Maar ook een kaart van de paden van dorpen omgeving Stiens naar de Dokkumer Ee met tekeningen van kerken van de dorpen in perspectief uit 1798 (<a href="http://www.frieskaartenkabinet.nl/nl/fries-kaartenkabinet/10623" target="_blank">kaartnummer 10623</a>) is te vinden of een geveltekening en doorsnede van de Brandaris op Terschelling uit 1813 (<a href="http://www.frieskaartenkabinet.nl/nl/fries-kaartenkabinet/11903" target="_blank">kaartnummer 11903</a>). Daarnaast zijn er kadastrale kaarten te vinden in het Fries Kaartenkabinet. De collectie geeft een gedetailleerd en vaak verrassend beeld van de Friese dorpen, steden en landschappen in het verleden, maar is ook voor de huidige discussie over de inrichting van openbare ruimte, architectuur en landschap van groot belang.<br />
<br />
De basis van het Fries Kaartenkabinet is de kaartenverzameling die destijds door het Rijksarchief van Fryslân is samengesteld en is beschreven in een database. Met het Fries Kaartenkabinet brengt Tresoar de beschrijvingen uit deze database en de scans van de kaarten en bouwtekeningen samen op een website voor het publiek. Het materiaal is hoofdzakelijk afkomstig uit overheidsarchieven en particuliere archieven. De beschrijvingen en de afbeeldingen zijn gepubliceerd als open data onder een licentie, dat wil zeggen dat de beschrijvingen en de afbeeldingen beschikbaar zijn voor hergebruik.<br />
<br />
Het Fries Kaartenkabinet is het eerste zichtbare resultaat van het Deltaplan Digitalisering. In het Deltaplan Digitalisering stelt de provincie Fryslân vijf miljoen euro beschikbaar voor digitaliseren en online presenteren van Fries cultureel erfgoed over een periode van vijf jaar.Hanshttp://www.blogger.com/profile/10448783563904040955noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472816624312019124.post-45518427073068386292015-04-06T21:24:00.000+02:002015-04-13T09:52:28.433+02:00Tresoar en het drielagenmodel<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhPe2wchIJe6M79evl23haJCELdndlapkMchyphenhyphen2r2_42nv4cruY2hdGHyJIUNx1Nt3srLgy7p4NsrNw6KA193PEuC8ofunEDOm4PaUiYfPWHWhXqpfuK2awW7VH-WDqQ3lwP1yjNlDGPuZg/s1600/DrielagenmodelDenkschets+2apr14.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhPe2wchIJe6M79evl23haJCELdndlapkMchyphenhyphen2r2_42nv4cruY2hdGHyJIUNx1Nt3srLgy7p4NsrNw6KA193PEuC8ofunEDOm4PaUiYfPWHWhXqpfuK2awW7VH-WDqQ3lwP1yjNlDGPuZg/s1600/DrielagenmodelDenkschets+2apr14.JPG" height="300" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 10pt; line-height: 115%;">(afbeelding:<span class="apple-converted-space"> </span></span><a href="http://www.denkschets.nl/"><span style="font-size: 10.0pt; line-height: 115%;">www.denkschets.nl</span></a><span class="apple-converted-space"><span style="font-size: 10pt; line-height: 115%;"> </span><span style="font-size: 10pt; line-height: 115%;">CC-BY-SA)</span></span><o:p></o:p></div>
</td></tr>
</tbody></table>
(dit bericht is 3 april 2015 gepubliceerd op de <a href="http://www.tresoar.nl/nieuws/pages/ontwikkelingen-digitaal-erfgoed.aspx#/?returnTo=/Pages/NieuwsEnAgenda.aspx" target="_blank">website</a> van Tresoar)<br />
<br />
Hoe je als Friese erfgoedinstelling je digitale informatie technisch organiseert? Nou, zo bijvoorbeeld:<br />
<br />
Tresoar werkt hard aan vernieuwing van de technische inrichting voor het beheer, delen en presenteren van de digitale informatie. Met deze nieuwe infrastructuur wil Tresoar de digitale informatie presenteren op internet, delen als open data (waar auteursrechtelijk toegestaan) en duurzaam bewaren voor de toekomst. De nieuwe infrastructuur positioneert Tresoar midden in het netwerk van cultureel erfgoed digitaal.<br />
<br />
Veel informatie van Tresoar is digitaal beschikbaar, denk aan de beschrijving van een boek of een inventaris, de beschrijving van een foto en de foto zelf, of aan gegevens voor stamboomonderzoek. Tresoar wil deze informatie zo goed mogelijk beschikbaar stellen via websites en als open data voor hergebruik door derden, en deze informatie duurzaam beheren voor de toekomst. De nieuwe infrastructuur moet hiervoor gaan zorgen.<br />
<br />
Tresoar gaat hierbij uit van het zogenoemde drielagenmodel. Tresoar past duurzaam beheer toe zodat de digitale informatie houdbaar blijft voor nu en de toekomst. Tresoar verbindt de verschillende soorten informatie (zoals de beschrijving van een boek, inventaris of foto, en genealogische gegevens) met elkaar en met het netwerk digitaal erfgoed in Nederland. Tot slot maakt Tresoar de informatie zichtbaar, bv. via de eigen website of themawebsites, via open data voor ontwikkelaars, en via de grote websites zoals Europeana en Wikipedia. Deze technische infrastructuur sluit aan bij de <a href="http://www.den.nl/nieuws/bericht/4775" target="_blank">nationale strategie voor digitaal erfgoed</a> die begin maart is gepresenteerd door Netwerk Digitaal Erfgoed in opdracht van het Ministerie van OCW.<br />
<br />
Kortom, met deze aanpak doet Tresoar er alles aan het Fries cultureel erfgoed open en duurzaam te ontsluiten volgens de internationale standaarden en via de infrastructuren. Het Fries cultureel erfgoed gaat een prachtige tijd tegemoet, tot 2018 en verder.Hanshttp://www.blogger.com/profile/10448783563904040955noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472816624312019124.post-54811274928959757332012-07-24T22:19:00.000+02:002012-07-24T22:20:03.536+02:00Sportieve Griekse goden vinden Facebook NKV leuk!<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEju9iRVWcudx6KWc47QAJKDWmDTxV_j7mmbW_RyGodUQZ4qcmM0SDEzGmc8xlYyfvhHc88ww191Yx1cQlMvts4CwjG4PwZtqt4it2foTrc_HQMcdkW6U72pMLRq63KnQTB7LDsZ2zTr8wQ/s1600/293876_503958142954033_1845891073_n.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEju9iRVWcudx6KWc47QAJKDWmDTxV_j7mmbW_RyGodUQZ4qcmM0SDEzGmc8xlYyfvhHc88ww191Yx1cQlMvts4CwjG4PwZtqt4it2foTrc_HQMcdkW6U72pMLRq63KnQTB7LDsZ2zTr8wQ/s400/293876_503958142954033_1845891073_n.jpg" width="238" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Klik of tik op de afbeelding voor een vergroting</td></tr>
</tbody></table>
Ooit eens afgevraagd hoe het wedstrijdverloop van een van de Olympische sporten zou zijn als de inwoners van de Griekse mythologie mee zouden doen aan de verschillende sportdisciplines? De tekenaar van bovenstaande cartoon wel. En begrijpelijk, als mens red je het niet tegen de goden en de mythische figuren ...<br />
<br />
Deze prachtige prent kwam ik tegen op de <a href="https://www.facebook.com/NKVOudheid" target="_blank">Facebookpagina</a> van het <a href="http://www.nkv.nl/" target="_blank">Nederlands Klassiek Verbond</a> (NKV). Het NKV is een vereniging voor iedereen die geïnteresseerd is in de klassieke oudheid. Het NKV organiseert reizen, lezingen, eendaagse congressen, vertaalwedstrijden, en ga maar door. Het reikt de <a href="http://www.nkv.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=144&Itemid=77" target="_blank">NKV Prijs</a> uit, het heeft een uitgebreide eigen <a href="http://www.nkv.nl/" target="_blank">website</a>, <a href="http://www.twitter.com/nkvoudheid" target="_blank">twittert</a>, en geeft het kleuren magazijn <a href="http://www.nkv.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=83&Itemid=192" target="_blank">Hermeneus</a> uit. En het leuke van dit alles: kennis van Grieks en Latijn is niet nodig.<br />
<br />
Maar dat is nog lang niet alles wat het NKV doet. Want het NKV heeft sinds enige tijd een eigen <a href="http://www.facebook.com/nkvoudheid" target="_blank">Facebookpagina</a>. En op deze Facebookpagina deelt het NKV allerlei nieuwtjes, weetjes, informatie over tentoonstellingen, evenementen van het NKV zelf, grappige of serieuze links, of aankondigingen van congressen. En dus ook de bovenstaande cartoon.<br />
<br />
Wil je ook zo divers nieuws over de oudheid ontvangen? Wordt vriend van het NKV op Facebook. En volg meteen het NKV via Twitter. <a href="http://www.nkv.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=156&Itemid=307" target="_blank">Lid worden</a> kan natuurlijk ook. En mocht je nu denken, dit blogbericht begint verdacht veel te lijken op een reclamebericht voor het NKV, dan klopt dat helemaal.<br />
<br />
Soms mag dat ook wel.<br />
<script src="http://platform.linkedin.com/in.js" type="text/javascript">
</script><script type="in/share">
</script>Hanshttp://www.blogger.com/profile/10448783563904040955noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472816624312019124.post-18386563707460820122012-07-17T15:08:00.001+02:002012-07-17T15:59:20.592+02:00Het Colosseum, maar dan van LEGO<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg5sv15JGa828kUnZDhhfFp7xTuMd_2jKKZpegcx4XtvIg3wwHL-V_X4VQk17xWp5i9MAX17pQvRyNu1P7qMG85jfopBgrA5TU6mFmIMSu0tr_1rgmYC136HwIAuP1SLrbW9kvmUE32NVI/s1600/Lego.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg5sv15JGa828kUnZDhhfFp7xTuMd_2jKKZpegcx4XtvIg3wwHL-V_X4VQk17xWp5i9MAX17pQvRyNu1P7qMG85jfopBgrA5TU6mFmIMSu0tr_1rgmYC136HwIAuP1SLrbW9kvmUE32NVI/s400/Lego.jpg" width="281" /></a></div>Hoeveel blokjes passen er in het Colosseum? Als je het Colosseum nabouwt met LEGOstenen, zijn dat er 200.000. Want dat is precies het aantal LEGOstenen dat Ryan McNaught nodig had voor zijn LEGOmodel van het Colosseum.<br />
<br />
In het <a href="http://sydney.edu.au/museums/events_exhibitions/nicholson_exhibitions.shtml" target="_blank">Nicholson Museum</a> in Sydney staat de <a href="http://www.smh.com.au/entertainment/art-and-design/i-came-i-saw-i-constructed-20120628-213dy.html" target="_blank">maquette van het Colosseum</a> die helemaal is gebouwd van LEGOblokjes. Het Colosseum is ontworpen in de schaal van de minifiguur, dus LEGO's eigen minifiguur <a href="http://minifigures.lego.com/en-us/Bios/Roman%20Soldier.aspx" target="_blank">Romeinse soldaat</a> voelt zich er geheel op zijn gemak. Het model laat het Colosseum op twee manieren zien: een deel toont het Colosseum vlak na de opening (rond 80 n. Chr.) en een deel de huidige staat van het monument, inclusief toeristen die met (verklede) Romeinen op de foto gaan en een ijscowagentje.<br />
<br />
Bekijk de <a href="http://www.smh.com.au/photogallery/entertainment/art-and-design/lego-colosseum-20120628-214e7.html?selectedImage=1" target="_blank">uitgebreide</a> fotoreportage.<br />
<br />
Meer weten?<br />
- <a href="http://tabula-cerata.blogspot.nl/2012/02/romeinen-in-miniformaat.html" target="_blank">Romeinen in miniformaat</a><br />
- <a href="http://tabula-cerata.blogspot.nl/2011/01/muze-op-maandag-met-martialis-naar-het.html" target="_blank">Muze op Maandag: met Martialis naar het Colosseum</a><br />
<br />
(met dank aan: <a href="http://oudheid.wordpress.com/2012/07/01/lego-colosseum/" target="_blank">Oudheid. Sectie Oude Geschiedenis UU</a>)<br />
<br />
<script src="http://platform.linkedin.com/in.js" type="text/javascript"></script><script type="in/share"></script>Hanshttp://www.blogger.com/profile/10448783563904040955noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472816624312019124.post-33679844817456599222012-07-09T22:30:00.000+02:002012-07-10T16:36:00.379+02:00Muze op Maandag: antieke medailles<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh5koDsGcf0qLn9LwlJkyJHHhEXmwADYfFLbIU-4tHB1Hv_sVD3XCQXs81oHEQSlvb8CoGpUIHo85-oeXBOPhdmEbPaB_xzPwR5Xjs24SItjAI28MyFVBOH6lgYPm79eK3lUW2cTKJ4lv8/s1600/413px-Athena_Herakles_Staatliche_Antikensammlungen_2301_A_full.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh5koDsGcf0qLn9LwlJkyJHHhEXmwADYfFLbIU-4tHB1Hv_sVD3XCQXs81oHEQSlvb8CoGpUIHo85-oeXBOPhdmEbPaB_xzPwR5Xjs24SItjAI28MyFVBOH6lgYPm79eK3lUW2cTKJ4lv8/s400/413px-Athena_Herakles_Staatliche_Antikensammlungen_2301_A_full.jpg" width="275" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Een rijkelijk versierd exemplaar van een amfoor rond 520 v. Chr.<br />
Bron: <a href="http://de.wikipedia.org/w/index.php?title=Datei:Athena_Herakles_Staatliche_Antikensammlungen_2301_A_full.jpg&filetimestamp=20070910212936" target="_blank">Wikipedia</a></td></tr>
</tbody></table>
Nederland heeft alsnog <a href="http://www.nrc.nl/nieuws/2012/07/09/nederland-won-toch-goud-op-spelen-van-1900/" target="_blank">een gouden medaille</a> (of eigenlijk, een beeldje) toegewezen gekregen bij de roeiwedstrijd van de Olympische Spelen van 1900 in Parijs. Bij de Olympische Spelen in de oudheid deelde men ook prijzen uit, maar dat waren geen medailles. Wat dan wel? Muze op Maandag gaat op prijzenjacht.<br />
<br />
In de oudheid waren er meer sportwedstrijden dan de Olympische Spelen alleen. De Olympische Spelen waren wel de belangrijkste spelen. Er werd onderscheid gemaakt tussen prijsspelen en kransspelen. Bij de prijsspelen stonden (soms wel aanzienlijke) geldbedragen op het spel. Bovendien kon een atleet startgeld vragen. Bij kransspelen lag dat anders. Daar werden geen materiële prijzen uitgereikt.<br />
<br />
Dit betekent niet dat een overwinning in een van de kransspelen een sporter niets opleverde. De prestige na het behalen van een overwinning op een van de kransspelen was groot voor de sporter. Zo kon de geboortestad van de sporter de sporter belonen met pensioenvergoedingen, hij kon in zijn eigen stad voor de rest van zijn leven een gratis maaltijd bij het gemeentehuis nuttigen of andere privileges genieten. En een overwinning verhoogde natuurlijk zijn marktwaarde op een van de prijsspelen ...<br />
<br />
De Olympische Spelen in de oudheid golden als kransspelen. Waar andere kransspelen of heilige spelen in de loop der jaren wel concessies moesten doen en alsnog de beroepsatleten gingen betalen, bleef Olympia een van de weinige spelen met een zo grote naam dat hier betaling niet aan de orde was. Maar als de atleten geen geld wonnen bij de Olympische Spelen en geen medaille behaalden, wat kregen zij dan wel bij een overwinning? Eeuwige roem. En in het geval van Olympia, was dat een heel grote prijs.<br />
<br />
Maar er was meer. Kransspelen hadden eigen prijzen. Winnaars bij de Olympische Spelen ontvingen een krans van takken van de heilige olijfboom die op het tempelterrein groeide. Een winnaar bij de Panatheneïsche Spelen won een amfoor (een bewaarkruik met twee oren) vol met olijfolie. En mocht deze laatste prijs je bekend voorkomen, dan kan dat kloppen: want daar vindt onze beker met de grote oren, en al die andere bekers, zijn oorsprong.<br />
<br />
Meer weten?<br />
- het <a href="http://www.sportgeschiedenis.nl/2008/08/08/het-medailleklassement-van-de-klassieke-olympische-spelen.aspx" target="_blank">medailleklassement</a> van de klassieke Olympische Spelen<br />
<script src="http://platform.linkedin.com/in.js" type="text/javascript">
</script><script type="in/share">
</script>Hanshttp://www.blogger.com/profile/10448783563904040955noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472816624312019124.post-59359938617977967782012-07-02T22:34:00.001+02:002012-07-02T22:34:21.763+02:00Muze op Maandag: veilig terugkeren naar huis<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiDWurmPvl9urZVe1XK_0Vd0FWuilG0IaADdNVBUxkFfegbZv8diWnuWSeniV6ZHyZBUn3bvHsibbO7y61X3AXQV780cp9l661uEKGRfu8nLuTQ-UpLA5rqwSXzEj_JnKfKpg7tjWkjk60/s1600/640px-Odysseus_und_Penelope_(Tischbein).jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="298" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiDWurmPvl9urZVe1XK_0Vd0FWuilG0IaADdNVBUxkFfegbZv8diWnuWSeniV6ZHyZBUn3bvHsibbO7y61X3AXQV780cp9l661uEKGRfu8nLuTQ-UpLA5rqwSXzEj_JnKfKpg7tjWkjk60/s400/640px-Odysseus_und_Penelope_(Tischbein).jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Odysseus en Penelope<br />
(<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Johann_Heinrich_Wilhelm_Tischbein" target="_blank">Johann Heinrich Wilhelm Tischbein</a> (1751 - 1829))</td></tr>
</tbody></table>
Gisterochtend landde de Nederlandse astronaut André Kuipers in de Sojoezcapsule in de steppe van Kazachstan. Hij keerde hiermee terug naar huis na een verblijf van 193 dagen in het International Space Station. De bekendste terugkeer uit de klassieke literatuur is die van de Griekse held Odysseus. Muze op Maandag wacht hem op.<br />
<br />
De terugkeer van Odysseus is het onderwerp van het epos <i>Odyssee</i>. De <i>Odyssee</i> is een van de twee epen van de Griekse dichter Homerus; de andere is de <i>Ilias</i> over de Trojaanse Oorlog. De heldendichten komen uit de achtste eeuw v. Chr. maar (elementen uit het) verhaal gaan veel verder terug dan die achtste eeuw.<br />
<br />
In de <i>Odyssee</i> wordt de terugkeer van de Griekse held Odysseus beschreven. Na tien jaar oorlog voeren op de vlakte voor Troje aan de zijde van de Grieken keert Odysseus terug naar huis. En dat huis ligt in Ithaka. Maar zo gemakkelijk gaat dat niet; Odysseus en zijn kameraden beleven allerlei avonturen en het zou nog eens tien jaar duren eer Odysseus voet op eigen bodem zet.<br />
<br />
Op het thuisfront is in de twintig jaar van Odysseus' afwezigheid, het nodige gebeurd. Vrijers hebben zich het paleis van Odysseus toegeëigend en zij dingen naar de hand van Penelope, de echtgenote van Odysseus. Maar Penelope wil hier niks van weten. Als Odysseus te weten komt van de situatie thuis, verzint hij een list: hij vermomd zich als bedelaar en keert zo ongemerkt terug op Ithaka. Zijn hond, Argos, die was achtergebleven op Ithaka, herkent Odysseus:<br />
<blockquote class="tr_bq">
Toen ze (dat is: Odysseus en Eumaios) zo stonden te praten, tilde een hond, die daar lag, zijn
<br />
kop op en spitste zijn oren. Het was Argos, dezelfde<br />
hond die Odysseus vanaf de geboorte zelf getraind had,<br />
maar waar hij niets aan gehad had, omdat hij weg moest naar Troje.<br />
Er was een tijd dat Argos op jacht ging met jeugdige jagers,<br />
altijd achter de herten en hazen en berggeiten aan, maar<br />
nu bleef hij buiten de poort, zijn baas was immers niet thuis en<br />
hij lag totaal verwaarloosd op een van de grote hopen<br />
mest van koeien en muildieren<br />
[...]<br />
Daar lag<br />
Argos overdekt met bijtende hondevlooien.<br />
Ondanks alles wist hij dat zijn baas er was, hij<br />
kwispelde met zijn staart, hij legde zijn oren plat, maar<br />
had geen kracht meer om naar Odysseus toe te kruipen.<br />
Die keek vlug opzij en veegde langs zijn ogen -<br />
iets dat Eumaios niet merkte - en begon haastig te vragen:<br />
'Kijk Eumaios, wat een prachtige hond op die mesthoop!'<br />
[...]<br />
Maar het noodlot van de zwarte dood trof Argos,<br />
toen hij Odysseus in het twintigste jaar weer gezien had.</blockquote>
Uiteindelijk herenigt Odysseus zich na een strijd tegen de vrijers met zijn echtgenote Penelope.<br />
<br />
(Homerus, <i>Odyssee</i>, 17, 290 - 327; vertaling: <a href="http://katalogus.tresoar.nl/DB=1/CMD?ACT=SRCHA&IKT=1016&SRT=YOP&TRM=dros+homerus">Imme Dros</a>)<br />
<script src="http://platform.linkedin.com/in.js" type="text/javascript">
</script><script type="in/share">
</script>Hanshttp://www.blogger.com/profile/10448783563904040955noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472816624312019124.post-87664935731027589632012-06-29T21:59:00.001+02:002012-06-29T21:59:46.147+02:00Telefonisch vergaderen<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://farm2.staticflickr.com/1401/5145606650_a79a516a58.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="400" src="http://farm2.staticflickr.com/1401/5145606650_a79a516a58.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Foto: krow10<br />
Bron: <a href="http://www.flickr.com/photos/krow10/5145606650">http://www.flickr.com/photos/krow10/5145606650</a></td></tr>
</tbody></table>
Vanmiddag heb ik voor het eerst vergaderd via een telefonisch vergadering met in totaal drie deelnemers.<br />
<br />
Ik zal het uitleggen. We zijn bezig met de voorbereidingen voor de Week van de Klassieken 2013, en we wilden graag met ons drieën overleggen, zonder meteen fysiek op een plek af te spreken. Gelukkig zijn voor dit telefonisch vergaderen allerlei technische hulpmiddelen beschikbaar, zoals met alle betrokkenen inbellen op een centrale en zo vergaderen. En dan heb ik het nog niet eens over de mogelijkheden die bellen via internet of via skype (met of zonder beeld) bieden.<br />
<br />
Wij hadden voor de vergadering deze middag gekozen voor weer een andere techniek. Een van de drie deelnemers aan deze telefonische vergadering beschikte over twee telefoontoestellen op zijn kamer, belde met elke andere telefoon de andere twee deelnemers (waaronder ikzelf) op, en zette ons allebei op de speaker van die telefoontoestellen. En om er zeker van te zijn dat de gesprekspartners via de speakers elkaar goed konden verstaan, werden de telefoons naast elkaar gezet.<br />
<br />
Ik zal je zeggen: we hebben prima telefonisch vergaderd. Zo doen wij, cultureel erfgoed instellingen, dat.
<br />
<script src="http://platform.linkedin.com/in.js" type="text/javascript">
</script><script type="in/share">
</script>Hanshttp://www.blogger.com/profile/10448783563904040955noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472816624312019124.post-59225106529308510632012-06-21T17:13:00.001+02:002012-06-21T17:13:49.401+02:00Opgeruimd staat netjes<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://farm5.staticflickr.com/4127/5082510572_30055fcd7c.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="400" src="http://farm5.staticflickr.com/4127/5082510572_30055fcd7c.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Foto: Avital Gertner; Bron: <a href="http://www.flickr.com/photos/13363930@N00/5082510572">http://www.flickr.com/photos/13363930@N00/5082510572</a></td><td class="tr-caption" style="text-align: center;"></td></tr>
</tbody></table>
Vandaag heb ik nu echt afscheid genomen van haar. En ik moet zeggen, het ging best makkelijk. Het afscheid hing al een poosje in de lucht, maar tot een definitief 'tot ziens' kwam het maar niet. Maar vanaf nu scheiden onze wegen.<br />
<br />
Ik heb haar opgeruimd. Zo van mijn bureau in de Buma Bibliotheek weggepakt en opgeborgen in de kast. En een nieuwe voor volgend jaar heb ik ook niet meer nodig. De jaarlijkse e-mail kwam langs om er haar te bestellen, maar nee, ik hoef niet meer.<br />
<br />
Papieren agenda: hartelijk dank voor alle jaren trouwe dienst.<br />
<br />
Meer weten?<br />
- <a href="http://tabula-cerata.blogspot.nl/2011/10/afscheid-van-mijn-papieren-agenda.html" target="_blank">Afscheid van mijn papieren agenda</a><br />
<br />
<script src="http://platform.linkedin.com/in.js" type="text/javascript">
</script><script type="in/share">
</script>Hanshttp://www.blogger.com/profile/10448783563904040955noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472816624312019124.post-41555979560499466642012-06-18T21:41:00.004+02:002012-06-18T21:42:14.214+02:00Muze op Maandag: de bal is rond<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEga_tftrKv_s9EnuAE_WZ7I2Av7o1zpZV65nysGfUV8OWhfcDAGhnenkK1DG-Vlbcjui6dEItCgTpVTy8dEivJpAuzC1Q73_gskGqq85x7wuHxlDwZCLrPZaFjGmICsTD846j5rAKQeBeg/s1600/Ancient_Greek_Football_Player.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEga_tftrKv_s9EnuAE_WZ7I2Av7o1zpZV65nysGfUV8OWhfcDAGhnenkK1DG-Vlbcjui6dEItCgTpVTy8dEivJpAuzC1Q73_gskGqq85x7wuHxlDwZCLrPZaFjGmICsTD846j5rAKQeBeg/s400/Ancient_Greek_Football_Player.jpg" width="375" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Jongleur met een bal?<br />
Foto: Gun Powder Ma (bron: <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/File:Ancient_Greek_Football_Player.jpg" target="_blank">Wikimedia Commons</a>)</td></tr>
</tbody></table>
Het EK Voetbal is in volle gang; Griekenland is door naar de kwartfinale en op het moment van schrijven probeert Italië zich te plaatsen voor de kwartfinales. Ook in de Griekse en Romeinse oudheid was de bal rond. Hoe rond? Muze op Maandag zoekt het uit.<br />
<br />
Een spel met de bal is al zo oud, dan wel ouder, als de weg naar Rome. Bij Homerus (achtste eeuw v. Chr.) lezen we al van een balspel: als de Griekse held Odysseus half verdronken aanspoelt op het strand bij het land van de Phaeaken, speelt Nausicaä, dochter van de koning, een balspel met haar vriendinnen. Balspellen komen we ook tegen in kunst, zoals een reliëf of een zwartfigurige vaas. Ballen zijn er in verschillende maten: van een kleine bal gevuld met haren of veren tot een bal heel zware ballen. Ballen zijn gemaakt van stof of leer, maar ook ballen van aardewerk of zelfs glas zijn bekend.<br />
<br />
Ballen worden dus gebruikt voor vermaak, maar ook voor training. De Griekse arts Galenus zag de voordelen van een balspel wel in: ballen waren licht en - niet onbelangrijk - goedkoop, je kon er alleen of met meerdere personen mee oefenen. En of je nu jong of oud was, je kon je ermee op kracht of juist op snelheid oefenen. Het was ook een veilige manier van sportbeoefening. Ook beroemde Grieken en Romeinen deden aan balspellen. Zo wordt van keizer Augustus verteld dat hij zich vermaakte met de bal en rekent de tragediedichter Sophokles zijn <i>balhandling</i> tot zijn artistieke talenten.<br />
<br />
Maar voetballen de Grieken en de Romeinen ook? In de oudheid doet men niet aan teamsport, en een spel met de bal maakt geen deel uit van Griekse en Romeinse sportfestivals zoals de Olympische Spelen. Wel is bekend dat de Spartaanse jongelingen in teams met veertien spelers een soort rugby of American football speelden in het theater, als onderdeel van rites de passage naar volwassen soldaat. Het toernooi wordt in de Romeinse oudheid jaarlijks gespeeld volgens een knock-outsysteem. Balspelers (Klassiek Grieks: <i>sphaireis</i>) van het winnende team brengen offers aan Herakles. In de late oudheid spreekt men ook van <i>episkyros</i>, een balspel dat veel lijkt op rugby, waarbij de bal alleen mag worden overgegooid.<br />
<br />
Maar van voetbal in de moderne zin van het woord (bal gespeeld met de voet) is weinig met zekerheid terug te vinden in de Griekse en Romeinse bronnen.<br />
<script src="http://platform.linkedin.com/in.js" type="text/javascript">
</script><script type="in/share">
</script>Hanshttp://www.blogger.com/profile/10448783563904040955noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472816624312019124.post-11695079551643497882012-06-11T22:39:00.000+02:002012-07-03T15:44:22.406+02:00Muze op Maandag: het Römisch-Germanisches Museum<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEijaAqoNg4L0RbkBRmMuAIf-715TAzEd_SoVyZLIO2MfGxySulmrdV5gQqzJB3rvcyA0A5w2SLDbfIxp0u5THqanVBITzRhL7UfSFx08bBlZrGiHRd148_Ycp9T3cevLFV3ySCONm3wgG8/s1600/SchrijfplankjeRGMKeulen.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEijaAqoNg4L0RbkBRmMuAIf-715TAzEd_SoVyZLIO2MfGxySulmrdV5gQqzJB3rvcyA0A5w2SLDbfIxp0u5THqanVBITzRhL7UfSFx08bBlZrGiHRd148_Ycp9T3cevLFV3ySCONm3wgG8/s400/SchrijfplankjeRGMKeulen.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Schrijfplankje (triptychon). De stilus er direct voor (nr. 10) bevat de inscriptie<br />
'hego scriba sine manum (ik schrijf zonder hand).<br />
(Römisch-Germanisches Museum - Keulen)</td></tr>
</tbody></table>
Tijdens een tweedaags reis aan <a href="http://tabula-cerata.blogspot.nl/2012/06/muze-op-maandag-de-sterke-vrouw-van.html" target="_blank">Keulen</a> vorige week bracht Muze op Maandag een bezoek aan het Römisch-Germanisches Museum. Het museum geeft een beeld van een Romeinse kolonie aan de rand van het Romeinse Rijk. Muze op Maandag geeft een rondleiding.<br />
<br />
Het <a href="http://www.museenkoeln.de/" target="_blank">Römisch-Germanisches Museum</a> (RGM) is opgericht in 1946. Hoogtepunten van het museum zijn het Dionysosmozaïek (ca. 220/ 230 n. Chr) waarop in 1999 de top van de G8 hun lunch hebben gebruikt, en een metershoog grafmonument. Het museum telt drie verdiepingen: de kelder kent een indeling op thema en je kunt er het Dionysosmozaïek van dichtbij bewonderen; op de begane grond is er ruimte voor wisselende tentoonstellingen en op de eerste verdieping krijg je een chronologisch overzicht van Keulen (en omgeving), vanaf de prehistorie tot en met de Frankische tijd.<br />
<br />
Er valt meer dan genoeg te zien. De vitrines staan aan de wanden en zijn niet te vol, en in het midden is er ruim aandacht voor inscripties, mozaïeken en bustes. De collectie richt zich op Romeins-Germaanse objecten: gedecoreerd aardewerk of een grote verzameling marmeren beelden zul je er niet vinden. Wel is er veel te zien over het leven van alledag: je staat oog-in-oog met een replica op ware grootte van een Romeinse reiswagen; een computeropstelling waar je in een gedeeld scherm gelijktijdig door Romeins Colonia het moderne Keulen kan 'wandelen'; een schatkamer vol juwelen; maquettes; bronzen beeldjes; mozaïekvloeren; munten; speelgoed; glaswerk en (Terra Sigillata) aardewerk. Te veel om op te noemen.<br />
<br />
Schrijfplankjes heeft het museum ook. In de kelder tref je verschillende exemplaren waaronder een triptychon (drie plankjes) met sporen van het alfabet. Of een schrijfstift (stilus) met de (incorrecte) inscriptie 'hego scribo sine manum' ('Ik schrijf zonder hand').<br />
<br />
Er is veel ruimte gereserveerd voor (graf)inscripties. Natuurlijk, er is het metershoge grafmonument bij de ingang ter ere van Lucius Poblicius uit 40 n. Chr. Elke inscriptie vertelt ook zijn eigen verhaal, zoals de grafinscriptie uit de tweede of derde eeuw n.Chr. die Lucius Cassius Tacitus heeft opgericht voor zijn overleden zoon Vernaclus, die slechts negen dagen oud was geworden ... (voor wie de inscriptie wil nazoeken: CIL XIII, 8375).<br />
<br />
Interessant was het ook om de collectie te bekijken met in het achterhoofd de archeologische objecten die net buiten het Romeinse Rijk zijn gevonden, zoals hier in Friesland. En spiegel je de objecten uit het RGM tegen de objecten die in Friesland zijn gevonden, dan stuit je op veel overeenkomsten. Dit is des te interessanter als je je realiseert dat Friesland vanaf 28 n. Chr. geen deel meer uitmaakt van het Romeinse Rijk.<br />
<br />
Bijzonder was de tijdelijke tentoonstelling 'Die Rückkehr der Götter. Berlins Antiken zu Gast in Köln'. Berlijnse musea openen steeds meer de depots en maken de collecties beschikbaar voor de moderne bezoekers, via de eigen musea of via gasttentoonstellingen. Zo ook met deze tentoonstelling in het RGM. Antieke beelden, gedecoreerd aardewerk en zelfs een meer dan manshoog centraal deel uit het reliëf van het Pergamonaltaar dat de Gigantomachie verbeeldt. Zeer bijzonder om zo van dichtbij te bekijken.<br />
<br />
(met dank aan Luc de Vries)<br />
<script src="http://platform.linkedin.com/in.js" type="text/javascript">
</script><script type="in/share">
</script>Hanshttp://www.blogger.com/profile/10448783563904040955noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472816624312019124.post-88870019400121291902012-06-04T21:54:00.002+02:002012-06-04T21:57:12.761+02:00Muze op Maandag: de sterke vrouw van Keulen<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgZZ2j42Ak9p8v1u8vENawk2a2BaYbLzEDDlIA_TlVuU8rv9a59zjBFVb2Lbj0Q0h_QfA0TJ0hgKCY21JLCCrA5ND4irfuaDAlcpTh_rO3uLnFK4nDPFu98IsBxpweerir5Rx4BS2G9MFM/s1600/AgrippinaKlein.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgZZ2j42Ak9p8v1u8vENawk2a2BaYbLzEDDlIA_TlVuU8rv9a59zjBFVb2Lbj0Q0h_QfA0TJ0hgKCY21JLCCrA5ND4irfuaDAlcpTh_rO3uLnFK4nDPFu98IsBxpweerir5Rx4BS2G9MFM/s400/AgrippinaKlein.jpg" width="286" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Julia Agrippina Minor (Römisch-Germanisches Museum - Keulen)</td></tr>
</tbody></table>
Muze van Maandag heeft een tweedaagse reis gemaakt naar Colonia Claudia Ara Agrippinensium, beter bekend als Keulen. Hoe komt de stad Keulen aan haar naam? En wie was die sterke vrouw van Keulen? Muze op Maandag legt het uit.<br />
<br />
Keulen dankt haar naam aan niemand minder Julia Agrippina (Minor) (15 - 59 n. Chr.). Agripinna is stevig geworteld in het Julisch-Claudische huis: zo was zij de zus van keizer Caligula, vrouw van keizer Claudius en moeder van keizer Nero met wie zij naar verluidt de eerste jaren van Nero's keizerschap het Romeinse Rijk bestuurde. Agrippina is geboren op 6 november 15 n. Chr. Haar moeder was Vipsania Agrippina (Maior), de kleindochter van keizer Augustus. Haar vader was de Romeinse veldheer Germanicus. <br />
<br />
De geboortestad van Agrippina is Oppidum Ubiorum, de stad van de Germaanse stam de Ubiërs. Nadat de Ubiërs het onderspit delfden tegen Julius Caesar, werden zij door de Romeinse generaal Agrippa in 38 of 19 v. Chr. overgezet van de rechterzijde van de Rijn naar de linker zijde. In 9 v. Chr. krijgt Oppidum Ubiorum een altaar (Ara) voor de keizercultus waarna de naam verandert in Ara Ubiorum. De signalen waren duidelijk: Ara Ubiorum moest gaan dienen bestuurlijk middelpunt van de nieuw op te richten provincie Germania. <br />
<br />
In 49 n. Chr. trouwt Agrippina Minor met keizer Claudius. In haar ere stichtte Claudius in Agrippina's geboortestad een kolonie voor de veteranen. Ara Ubiorum verandert in Colonia Claudia Ara Agrippinensium (CCAA): kolonie voor veteranen (Colonia), gesticht tijdens het keizerschap van keizer Claudius (Claudia), met een eigen altaar (Ara), genoemd naar Agrippina (Agrippinensium). Tot in de vijfde eeuw blijft de naam van de stad verbonden met de naam Agrippa, maar daarna verandert de naam geleidelijk in Colonia hetgeen we terug zien in het hedendaagse Cologne en 'ons' Keulen.<br />
<br />
In het Keulen van vandaag is geen plek, gebouw of monument dat herinnert aan haar naamgeefster, op een klein stukje <a href="https://maps.google.nl/maps?q=Agrippinaufer,+K%C3%B6ln,+Deutschland&hl=nl&ie=UTF8&ll=50.921757,6.967306&spn=0.00982,0.018175&sll=50.921969,6.968144&sspn=0.00982,0.018175&oq=Agrip&hnear=Agrippinaufer,+50678+K%C3%B6ln,+Nordrhein-Westfalen,+Duitsland&t=m&z=16" target="_blank">straat</a> langs de Rijn na. Wel is Agrippina in het (zeer aan te raden) <a href="http://www.museenkoeln.de/roemisch-germanisches-museum/" target="_blank">Römisch-Germanisches Museum</a> in Keulen nadrukkelijk aanwezig met onder andere deze buste (foto boven).<br />
<script src="http://platform.linkedin.com/in.js" type="text/javascript">
</script><script type="in/share">
</script>Hanshttp://www.blogger.com/profile/10448783563904040955noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472816624312019124.post-78353961091588763162012-05-28T22:03:00.000+02:002012-05-28T22:03:46.612+02:00Muze op Maandag: hoofdact op het festival<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgh3IaCaCBv9OSyMD0PqUqfVf1hbzxLt_JmXRt4OcQun-nvN8mz_52WYoKmfqWuWRG9lonrBPUJNED02pgTUP7-_0gjAwcq0-9zoA6AiUDJSjaYoC9BIrhMoL3NhizlodL3mNafEkBNbHc/s1600/450px-Euripides_Pio-Clementino_Inv302.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgh3IaCaCBv9OSyMD0PqUqfVf1hbzxLt_JmXRt4OcQun-nvN8mz_52WYoKmfqWuWRG9lonrBPUJNED02pgTUP7-_0gjAwcq0-9zoA6AiUDJSjaYoC9BIrhMoL3NhizlodL3mNafEkBNbHc/s400/450px-Euripides_Pio-Clementino_Inv302.jpg" width="300" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Euripides (ca. 485 - 406 v. Chr.)<br />
Bron: <a href="http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Euripides_Pio-Clementino_Inv302.jpg" target="_blank">Wikimedia Commons</a></td></tr>
</tbody></table>
Vandaag is de laatste dag van het festival Pinkpop. En geen festival kan zonder zijn hoofdacts op mainstage. De festivals in de oudheid kenden hun eigen (hoofd)acts. Muze op Maandag juicht mee voor een van de beroemdste festivalacts.<br />
<br />
Het grote festival in vijfde-eeuws Athene was de <a href="http://tabula-cerata.blogspot.com/2011/05/muze-op-maandag-lachen-en-huilen-op.html" target="_blank">Grote Dionysia</a>. Dit festival werd in maart gehouden ter ere van de god Dionysus (god van wijn, roes en extase). Tijdens de Grote Dionysia vonden er theateropvoeringen plaats van komedies, tragedies en satyrspelen. Deze laatste twee typen voorstellingen werden op één dag gespeeld en werden samen een tetralogie genoemd. Een van de beroemdste auteurs van de tragedies was de hoofdact Euripides.<br />
<br />
Euripides (ca. 485 - 406 v. Chr.) wordt gezien als de laatste van de drie grote Griekse tragici. Zijn voorgangers waren Aeschylus en Sophocles. Over het leven van Euripides is weinig bekend. Hij is geboren op het Griekse eiland Salamis. 455 was zijn debuutjaar als tragediedichter. Zijn laatste levensfase bracht Euripides door aan het hof van Macedonia waar hij in 406 stierf.<br />
<br />
Euripides introduceerde nieuwe elementen in zijn tragedies. Bij Euripides stond vooral de mens centraal: hij maakte de mythische hoofdrolspelers veel menselijker dan zijn voorgangers. Na zijn dood werden de stukken van Euripides meer en meer gewaardeerd en van Euripides hebben we nu de meeste stukken over in vergelijking met de andere twee Grote tragici. Van de vermoedelijk wel negentig toneelstukken van Euripides zijn slechts 18 bewaard, waarvan er 17 een tragedie zijn. Vijfmaal ontving Euripides de eerste prijs op de Grote Dionysia, waarvan de laatste keer postuum.<br />
<script src="http://platform.linkedin.com/in.js" type="text/javascript">
</script><script type="in/share">
</script>Hanshttp://www.blogger.com/profile/10448783563904040955noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472816624312019124.post-67431042765215529382012-05-21T22:30:00.001+02:002012-05-22T11:17:25.116+02:00Muze op Maandag: terug naar de Romeinse lesbanken<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjrJSvKvMaZcXXNGN4d_liq8rkR3IGR7AGwXz0GqQyzX7JU6EMo_pv0TJiLGfCKt4KhBkGBSD06nZoSW7FkMyZreaY3actErvhDjh2taXTW_GPiY5I5-bNb9rbnzcXPDQ-XVfudThQsFos/s1600/119_1-back_t.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjrJSvKvMaZcXXNGN4d_liq8rkR3IGR7AGwXz0GqQyzX7JU6EMo_pv0TJiLGfCKt4KhBkGBSD06nZoSW7FkMyZreaY3actErvhDjh2taXTW_GPiY5I5-bNb9rbnzcXPDQ-XVfudThQsFos/s400/119_1-back_t.jpg" width="314" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Een schrijfoefening (inkt op een dun plankje hout(schors)).<br />
Dit schrijfplankje is gevonden in het legerkamp Vindolanda aan de Muur van Hadrianus<br />
Foto: <a href="http://vindolanda.csad.ox.ac.uk/4DLink2/4DACTION/WebRequestTablet?thisLeafNum=1&searchTerm=all&searchType=number&searchField=TVII&thisListPosition=2&displayImage=1&displayLatin=1&displayEnglish=1" target="_blank">Vindolanda Tablets Online</a></td></tr>
</tbody></table>
De eindexamens zijn in volle gang. Morgen het eindexamen Grieks, waarin de Griekse eposdichter Homerus centraal staat, en vrijdag staat Livius op het programma met het eindexamen Latijn. Hoe was voortgezet onderwijs in de Romeinse oudheid georganiseerd? Muze op Maandag gaat terug naar de lesbanken.<br />
<br />
Was je een jaar of twaalf, dan ging je als jonge Romein naar het 'voortgezet onderwijs'. Dit gold natuurlijk vooral voor jongens. Deze overgang van basisonderwijs naar voortgezet onderwijs vond meer plaats op grond van je niveau dan op grond van een vaste leeftijdsgrens. De leraar die je in het voortgezet onderwijs tegen kwam, heette de <i>grammaticus</i>. Hij was meestal een vrijgelaten slaaf. Zijn onderwijs borduurde voort op het 'basisonderwijs' van de schoolmeester (<i>ludi magister</i>).<br />
<br />
De leerlingen bestudeerden taal en poëzie. Taal werd gegeven in de zin van grammatica. Uit de oudheid zijn deze handboeken grammatica ons bekend. Literatuur werd behandeld met poëzie, en slechts zelden met proza. De leerlingen lazen en memoriseerden teksten (<i>lectio</i>), waarna uitleg van de leraar volgde (<i>enratio</i>). Deze <i>enratio</i> betrof niet alleen tekstverklaring, maar ook mythologie en geschiedenis, aardrijkskunde, en natuurkunde en astronomie. Zo bouwde de grammaticus aan algemene ontwikkeling. De auteurs die men in de Romeinse oudheid las, waren onder andere Livius Andronicus (die onder andere het werk van Homerus vertaalde), Naevius, Ennius, en later Vergilius.<br />
<br />
Op je vijftiende stroomde je door naar de retor. Hiermee stapte je min of meer het hoger onderwijs in. De leerlingen leerden er de kunst van het spreken en debatvaardigheden. Dit gebeurde aan de hand van oefeningen. De leerlingen kregen meestal fictieve situaties voorgelegd die weinig affiniteit met de realiteit hadden. Het vak filosofie werd geleerd door de werken van de stichters van de betreffende filosofische school te bestuderen en de commentaren van hun opvolgers van deze leer te lezen.<br />
<br />
Iedere lesdag bevatte zes uren les. Op de negende dag was je vrij. En natuurlijk op feestdagen. Lijfstraffen waren niet ongewoon.<br />
<br />
Meer weten?<br />
- de (Griekse en Romeinse) oorsprong van ons <a href="http://tabula-cerata.blogspot.com/2011/03/muze-op-maandag-gevouwen-bewijsstukken.html" target="_blank">diploma</a><br />
<script src="http://platform.linkedin.com/in.js" type="text/javascript">
</script><script type="in/share">
</script>Hanshttp://www.blogger.com/profile/10448783563904040955noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472816624312019124.post-10807317479931857992012-05-18T21:17:00.000+02:002012-05-18T21:17:48.918+02:00Verboden in te zoomen!<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://farm3.staticflickr.com/2270/2452829829_1ab75b8710.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="400" src="http://farm3.staticflickr.com/2270/2452829829_1ab75b8710.jpg" width="265" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Foto: Chris Devers<br />
Bron: <a href="http://www.flickr.com/photos/cdevers/2452829829">http://www.flickr.com/photos/cdevers/2452829829</a></td></tr>
</tbody></table>
Dat was wat de docent ons tijdens de cursus video-bewerken ons op het hart drukte. Afblijven dan die zoomknop! 'Maar als je nu ... ', probeerde mijn collega nog, maar de docent kapte de vraag af. Nee. Zoomen tijdens het filmen doe je niet. Punt uit.<br />
<br />
Ik zal het uitleggen. In Tresoar volgen we een introductiecursus video-bewerken. Doel van de cursus is om ons vertrouwd te maken met de basis beginselen van het filmen, en vooral van het monteren van het geschoten materiaal.<br />
<br />
We hebben nu één cursusmiddag gehad. Het grootste deel van de les ging op aan theorie, waarin de docent ons goede tips meegaf. Zo weten we nu dat bewegingen doorgaans van links naar rechts over je scherm gaan. Of je nu een terrein inloopt of een bus instapt, het gebeurt van links naar rechts. Uit die bus stappen gaat trouwens net andersom: van rechts naar links. En wil je iemand filmen die verdwaald is, laat hem dan van rechts naar links, van links naar rechts en weer van rechts naar links lopen: de verwarring voor de kijker is compleet.<br />
<br />
Waar geen verwarring over mocht bestaan, was het zoomen tijdens het filmen. Dat doe je dus niet. Wel mag je eerst een shot nemen, vervolgens inzoomen op je onderwerp, dan weer een shot nemen en deze shots achter elkaar zetten in de montage. Je kunt tenslotte moeilijk elke keer een hoogwerker huren als je de bovenste verdieping van een flatgebouw wilt filmen. Maar, geen gezoom tijdens het filmen. OK. Dat is dan duidelijk.<br />
<div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;">
Na deze korte serie tips was het tijd om kennis te maken met de software. In- en uitpunten plaatsen hier, het fragment naar de tijdlijn slepen daar, en de eerste montage was een feit. Het einde van de cursusmiddag ook, trouwens. Volgende week meer. Dan gaan we verder inzoomen op de software. En dat mag gelukkig weer wel.</div>
<script src="http://platform.linkedin.com/in.js" type="text/javascript">
</script><script type="in/share">
</script>Hanshttp://www.blogger.com/profile/10448783563904040955noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472816624312019124.post-61483580632630298822012-05-11T22:13:00.001+02:002012-05-11T22:13:35.281+02:00E-boek downloaden? Lees eerst de uitleg van 4002 woorden<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://farm6.staticflickr.com/5175/5391176827_098fbee5db.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="266" src="http://farm6.staticflickr.com/5175/5391176827_098fbee5db.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Foto: Daniel Y. Go<br />
Bron: <a href="http://www.flickr.com/photos/danielygo/5391176827">http://www.flickr.com/photos/danielygo/5391176827</a></td></tr>
</tbody></table>
Met toenemende verbazing las ik <a href="http://dymphie.com/2012/05/05/mobiele-apps-boekenbol-voorwerk-voor-stukje-voor-ip/" target="_blank">dit blogbericht</a> van het interessant blog <a href="http://dymphie.com/" target="_blank">Dee'tjes. D. over internet, zoeken en bibliotheken</a> van Dymphie over de persoonlijke strubbelingen met de e-boeken- en de e-readerapp van Bol.com. Het deed mij denken aan wat ik eerder had gelezen op de website <a href="http://www.pottermore.com/">Pottermore</a>.<br />
<br />
Nog niet zo lang geleden kregen de boeken van Harry Potter er digitale broertjes bij. Op de <a href="http://shop.pottermore.com/en_GB?c=GBP">webshop</a> van <a href="http://www.pottermore.com/">Pottermore</a> lanceerde J.K. Rowling de langverwachte e-boeken over de beroemdste tovenaarsleerling. Nieuwsgierig nam ik een kijkje op de website. Mijn oog viel op het artikel over <a href="http://shop.pottermore.com/en_GB/Help/faqs/faq_downloadebooks?c=GBP">Downloading e-books</a>.<br />
<br />
In een webpagina waar maar geen einde aan wilde komen, werd platform voor platform, e-reader voor e-reader, bestandsformaat voor bestandsformaat en zelfs land voor land uitgelegd hoe je je net gekochte e-boek kon downloaden. Onder de indruk van de lengte van het artikel heb ik tekstverwerker Word het aantal woorden van deze uitleg laten tellen, en Word telde er 4002.<br />
<br />
4002? Ja 4002. Zoveel woorden heeft de website <a href="http://www.pottermore.com/">Pottermore</a> ervoor nodig om uit te leggen hoe je een e-boek van Harry Potter kunt downloaden en lezen.<br />
<br />
Nu vertel ik helemaal niks nieuws als ik zeg dat het lezen op verschillende dragers van e-boeken die beveiligd zijn met DRM, niet bepaald gemakkelijk is. Blijf je binnen een ecosysteem zoals Amazon met Kindle of Apple met iBooks, dan is er weinig aan de hand, maar zodra je erbuiten treedt, kan het knap lastig worden. Zoals het bovenstaande blogbericht van Dymphie aantoont.<br />
<br />
Waarom is dat? Ik bedoel, 'vroeger' hoefde je ook niet een CD van platenmaatschappij Sony per se op een CD-speler van elektronicafabrikant Sony af te spelen?<br />
<br />
De grondigheid waarmee Pottermore zijn klanten van dienst is in deze uitleg, is natuurlijk zeer te prijzen. Maar dit zou toch zo veel gebruiksvriendelijker moeten kunnen!<br />
<script src="http://platform.linkedin.com/in.js" type="text/javascript">
</script><script type="in/share">
</script>Hanshttp://www.blogger.com/profile/10448783563904040955noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-3472816624312019124.post-9073666526907259742012-05-07T22:11:00.000+02:002012-05-07T22:11:46.863+02:00Muze op Maandag: president van Gallië<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhAUdDpzOJe262X5V7GDQE9SXfGBN0S3_x8kZbEiKs4w6fPCsf156gV7AtGis_JpxLX06sPquXwA3P8px_bqfsfdQcfKpFmLIpmC-fQaP86O04vd1V2Vf0mgiQaRNx4ruyke3dJzwolBGc/s1600/300px-Siege-alesia-vercingetorix-jules-cesar.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhAUdDpzOJe262X5V7GDQE9SXfGBN0S3_x8kZbEiKs4w6fPCsf156gV7AtGis_JpxLX06sPquXwA3P8px_bqfsfdQcfKpFmLIpmC-fQaP86O04vd1V2Vf0mgiQaRNx4ruyke3dJzwolBGc/s400/300px-Siege-alesia-vercingetorix-jules-cesar.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Vercingetorix geeft zich over<br />
Bron: <a href="http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Portail_rome_antique_arm%C3%A9e.gif" target="_blank">Wikimedia Commons</a></td></tr>
</tbody></table>
Frankrijk koos gisteren zijn nieuwe president. Een illustere voorganger van de nieuwe president is een Gallische stamvorst en aanvoerder van de Gallische bondgenoten. Muze op Maandag legt uit wie.<br />
<br />
Het is 52 v. Chr. Al zeven jaar lang probeert Caesar heel Gallië tot de kleinste dorpjes aan toe onder Romeins bewind te krijgen. De zoon van de stamvorst Celtillus van de stam de Averni biedt dapper tegenstand. Zijn naam? Vercingetorix.<br />
<br />
Vercingetorix is de leider van de opstand tegen Caesar in 52 v. Chr. Hij roept op tot verzet en wordt uitgeroepen tot stamvorst en aanvoerder van de de stammen die zich bij hem aansluiten. Maar bij de eerste veldslag bij Noviodunum Biturigum gaat het al mis voor hem. Na deze nederlaag verandert Vercingetorix van tactiek: hij vermijdt de slag op het open veld en richt zich op de aanvoerlijnen van Caesars leger.<br />
<br />
Steeds meer bondgenoten sluiten zich aan bij Vercingetroix' opstand. Caesar krijgt versterking van zijn troepen uit het noorden en samen treken zij naar het zuiden om dat deel te beschermen. Terwijl Caesar onderweg is, valt Vercingetorix hem aan op het open veld en weer trekken Vercingeotrix en zijn mannen aan het kortste eind. Zij verschansen zich in de vesting Alesia.<br />
<br />
Daar gebruikt Caesar een nieuwe tactiek: die van beleg en insluiting. De Galliërs proberen een gat te slaan door de bezetting van Caesar, maar slagen niet. Dan eist de honger zijn tol. Vercingetorix en zijn aanhangers geven zich over. Gallië is definitief verslagen.<br />
<br />
De volgende zes jaren brengt Vercingetorix door in een Romeinse gevangenis totdat Caesar hem in 46 v. Chr. toont aan het Romeinse publiek tijdens zijn triomftocht door de straten van Rome. Na de triomftocht wordt hij omgebracht.<br />
<br />
<script src="http://platform.linkedin.com/in.js" type="text/javascript">
</script><script type="in/share">
</script>Hanshttp://www.blogger.com/profile/10448783563904040955noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472816624312019124.post-34914081919737775592012-05-04T20:25:00.000+02:002012-05-04T20:25:28.883+02:00Limonade met Mars voor Jong Tresoar<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgcEhAcR2gP2NCNmJiWNgMDqa2X1kQa125PglR5EwBBXtF5HHZaxKjpuOZea6AvOD_TKzZE3H-gM6ZOF4mcGne35uQ1w0R4CpykdJZ6yVfvk9rtWDQPuk20TZMj9pmZSu1s3gEkmzGTwyY/s1600/kindercollege.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="265" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgcEhAcR2gP2NCNmJiWNgMDqa2X1kQa125PglR5EwBBXtF5HHZaxKjpuOZea6AvOD_TKzZE3H-gM6ZOF4mcGne35uQ1w0R4CpykdJZ6yVfvk9rtWDQPuk20TZMj9pmZSu1s3gEkmzGTwyY/s400/kindercollege.jpg" width="400" /></a></div>
Het is zondagmiddag, even na drie uur. In de bestuurskamer van het Fries Museum is de rust weer teruggekeerd. Op tafel staan enkele karaffen, nog voor de helft gevuld met limonade. De zak met chocolade mini-marsjes is helemaal leeg. Het college van de middag zit erop.<br />
<br />
Nog geen uur geleden zat de bestuurskamer vol met jonge onderzoekers tussen de 8 en 12 jaar. Zij kwamen voor het kindercollege (want om dat college gaat het hier) dat Fries Museum en Tresoar in het kader van de Week van de Klassieken organiseerden. Aan de hand van een chocoladereep (Mars), een fles schoonmaakmiddel (Ajax), een grote goudglanzende replica van de god Mars, en een cassette vol met bronzen godenbeeldjes vertelden Evert Kramer (tot voor kort conservator Terpencultuur en Middeleeuwen van het Fries Museum) en ikzelf (bibliothecaris Tresoar, Buma Bibliotheek) een uur lang over Griekse en Romeinse mythologie en de Romeinse godenbeeldjes die in de Friese terpen zijn gevonden.<br />
<br />
Tresoar is een van de vier organiserende partners in de Week van de Klassieken. In deze landelijke actieweek (17 tot en met 26 april) was er extra aandacht voor de klassieke oudheid aan de hand van een thema. Dit jaar was dat 'mythologie'. Met de meer dan 50.000 boeken over de klassieke oudheid van de Buma Bibliotheek van Tresoar is de Week van de Klassieken voor Tresoar een uitstekende activiteit om de klassieke oudheid in Nederland en in Fryslân extra onder de aandacht te brengen. De samenwerking met Fries Museum was ook deze keer weer prima.<br />
<br />
Vol enthousiasme vertel ik een dag later over het succesvolle kindercollege, de slimme vragen van de kinderen en de positieve reacties van de ouders. En dan realiseer ik het mij pas: Tresoar is met zijn tien jaar net zo jong als de deelnemers aan het kindercollege. Ik weet het zeker: Tresoar heeft net als deze kinderen een prachtige toekomst voor zich.<br />
<br />
(dit blogbericht is <a href="http://www.tresoar.nl/mmtresoar/main/content_pagina_volledig_teaser_rechts.jsp?lang=nl&pagina=10jrtresoar&stylesheet=onderzoek.css" target="_blank">eerder</a> gepubliceerd op de jubileumwebsite van <a href="http://www.tresoar.nl/" target="_blank">Tresoar</a>)
<br />
<script src="http://platform.linkedin.com/in.js" type="text/javascript">
</script><script type="in/share">
</script>Hanshttp://www.blogger.com/profile/10448783563904040955noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472816624312019124.post-9668490932908567382012-05-01T21:45:00.000+02:002012-05-01T21:45:32.672+02:00Muze op Dinsdag: Lied bij het Eeuwfeest<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://farm1.staticflickr.com/85/237115560_eecf8eb110.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="400" src="http://farm1.staticflickr.com/85/237115560_eecf8eb110.jpg" width="277" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Foto: Orcinus O.<br />
Bron: <a href="http://www.flickr.com/photos/orcinus/237115560">http://www.flickr.com/photos/orcinus/237115560</a></td></tr>
</tbody></table>
Het is een drukke week voor liefhebbers van feesten in Nederland: Koninginnedag is nog maar net achter de rug of Bevrijdingsdag dient zich al aan. De Romeinen vierden veel feesten en feestdagen, maar één feest steekt met kop en schouder boven de andere uit: de Eeuwfeesten. En bij een goed feest hoort natuurlijk ook een eigen feestlied. De Muze van Dinsdag laat een stukje van dit lied lezen.<br />
<br />
De <i>Ludi Saeculares</i>, zoals de Eeuwfeesten in het Latijn heten, zijn feesten die eens per 110 jaar (volgens de Etruskische telling) werden gehouden. Zij markeren het eind van een oud <i>saeculum</i> en het begin van een nieuwe. Een <i>saeculum</i> is de langste levensduur van een mens, hetgeen neerkomt op een interval van 100 of 110 jaar. Het feest duurt drie dagen en drie nachten. Volgens historici uit de oudheid worden de eerste Eeuwfeesten gehouden in 509 v. Chr., maar in de Republiek zijn ons alleen feesten in 249 v. Chr. en 140 v. Chr. bekend.<br />
<br />
In 17 v. Chr. herintroduceert keizer Augustus de Eeuwfeesten. Hij geeft hierbij dichter <a href="http://tabula-cerata.blogspot.com/2011/11/muze-op-maandag-horatius.html" target="_blank">Horatius</a> de opdracht een hymne te schrijven: de <i>Carmen Saeculare</i> of ook wel Eeuwzang. Deze eer gaf Horatius de officieuze titel van beste dichter van het Romeinse Rijk. Een koor van 27 jongens en 27 meisjes draagt het lied voor op de derde dag van de Eeuwfeesten, allen zonen en dochters van aanzienlijke Romeinen. Het lied is opgedragen aan de god Apollo en de godin Diana.<br />
<br />
Hieronder een fragment uit het middenstuk.<br />
<blockquote class="tr_bq">
Berg weg, Apollo, vreedzaam en mild Uw wapens,<br />
luister naar het smekende koor van knapen;<br />
aanhoor de maagden, Gij, de vorstin der sterren,<br />
tweehoornige Luna.<br />
<br />
Zo waarlijk Rome Uw werk is en Trojaanse<br />
troepen op Etruskische kust geland zijn,<br />
bevolen om hun Laren en stad te verplaatsen<br />
na heilzame zwerftocht,<br />
<br />
voor wie door Troje, dat zonder schade brandde,<br />
de vrome Aeneas, zijn vaderland overlevend,<br />
een vrije weg gebaand heeft om méér te geven<br />
dan zij verlieten:<br />
<br />
Goden, schenkt de leergierige jeugd beschaving,<br />
Goden, schenkt aan ouderen rust en vrede,<br />
schenkt Romulus' volk, voorspoed en nageslacht<br />
en ieders glorie.</blockquote>
(Horatius, Eeuwzang, 37 - 48; vertaling: <a href="http://katalogus.tresoar.nl/DB=1/CMD?ACT=SRCHA&IKT=1016&SRT=YOP&TRM=schrijvers+horatius+verzamelde+gedichten">P. Schrijvers</a> (2003))<br />
<script src="http://platform.linkedin.com/in.js" type="text/javascript">
</script><script type="in/share">
</script>Hanshttp://www.blogger.com/profile/10448783563904040955noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472816624312019124.post-51717754261889478302012-04-27T21:47:00.001+02:002012-04-27T22:25:17.688+02:00Het Week-van-de-Klassieken Weekoverzicht<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiaCkycXaCgqzrJnyngdFX3buoeeD4OAdw_xjM6bC12cnCSjXSjOHD84RCLt-ny4E1KkPWOtxWkMSRMVFP2E3I6gxJvMEmOUVEoM6PCiTlLMyR9bepRpwS6e9SWSWiQmYmPkMdN-neUK7Q/s1600/kindercollege.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="265" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiaCkycXaCgqzrJnyngdFX3buoeeD4OAdw_xjM6bC12cnCSjXSjOHD84RCLt-ny4E1KkPWOtxWkMSRMVFP2E3I6gxJvMEmOUVEoM6PCiTlLMyR9bepRpwS6e9SWSWiQmYmPkMdN-neUK7Q/s400/kindercollege.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Onder de gewelven van het Fries Museum<br />
tijdens het kindercollege in de Week van de Klassieken </td></tr>
</tbody></table>
Dat was het dan: de Week van de Klassieken 2012. Tien dagen lang hebben <a href="http://www.allardpiersonmuseum.nl/" target="_blank">Allard Pierson Museum</a>, <a href="http://www.museumhetvalkhof.nl/" target="_blank">Museum Het Valkhof</a>, <a href="http://www.rmo.nl/" target="_blank">Rijksmuseum van Oudheden</a> en <a href="http://www.tresoar.nl/" target="_blank">Tresoar</a> de oudheid extra in het zonnetje gezet aan de hand van het thema Mythologie. De organiserende partners waren natuurlijk niet de enige met activiteiten: gedurende de aanloop naar de Week ontvingen we steeds meer activiteiten voor de Agenda. Daarnaast groeide het aantal partners van de Week ook.<br />
<br />
De Week was niet alleen fysiek een doos vol activiteiten, maar ook online was er veel aandacht voor de Week. De Week hield dit jaar voor het eerst zijn eigen <a href="http://www.weekvandeklassieken.nl/index.php/blog" target="_blank">blog</a> bij en we hebben ons eigen Twitteraccount (<a href="http://www.twitter.com/@weekklassieken" target="_blank">@WeekKlassieken</a>). Daarnaast waren twee online partners bijzonder actief in de Week: <a href="http://www.kennislink.nl/" target="_blank">Kennislink</a> en <a href="http://www.geschiedenisbeleven.nl/" target="_blank">Geschiedenis Beleven</a> hebben de Week online omarmd, met prijsvragen, weetjes over mythologie, een tip vijf van activiteiten, interviews en artikelen, een boekenspecial, en nog meer.<br />
<br />
Voor mijzelf was de Week een mooie afsluiting van vele maanden voorbereidend werk. Ja natuurlijk, er was het gebruikelijke werk van deadlines die veel te vroeg kwamen, en dagen die soms te weinig uren leken te bevatten, maar als de activiteit eenmaal aan de gang is, ben je dat allang weer vergeten.<br />
<br />
Het kindercollege (proefdeelname <a href="http://www.museumjeugduniversiteit.nl/" target="_blank">Museum Jeugd Universiteit</a>) was hierbij voor mij een eye-opener. Samen met (toen nog) conservator Terpencultuur en Middeleeuwen Evert Kramer van het Fries Museum hebben we een uur lang verteld over antieke mythologie en Romeinse godenbeeldjes uit Fries bodem. Het was prachtig om kinderen van acht tot en met twaalf jaar zo enthousiast en leergierig te zien, en hun slimme, ontwapende, en soms aandoenlijke vragen en opmerkingen te proberen te beantwoorden.<br />
<br />
Maar goed. Het einde van de Week van 2012 is gelijk het begin van de Week van de Klassieken 2013. Ideeën borrelen op en op kladpapier en met potlood schrijven we de eerste plannen voor volgend jaar. En trouwens, de <a href="http://www.weekvandeklassieken.nl/" target="_blank">website van de Week</a> en @WeekKlassieken blijven ook gewoon. Blijf ons volgen!
<br />
<script src="http://platform.linkedin.com/in.js" type="text/javascript">
</script><script type="in/share">
</script>Hanshttp://www.blogger.com/profile/10448783563904040955noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-3472816624312019124.post-91272070955213456682012-04-23T22:24:00.000+02:002012-04-23T22:24:25.729+02:00Muze op Maandag: geklapt driemanschap<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiaf4grpDv7kakR1q6cW-PWi_WUALze-y0GTsCK_Q95fnJyEecrB31yo2sR9Y51Dch6gNjulgRYrWAWFAK_PYF2enC_inEuxhyphenhyphenesVrjp36sLFCWAdgFn1kov4GffZeU2HFzNVHsrm_ke7o/s1600/RomeinsDriemanschap.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="168" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiaf4grpDv7kakR1q6cW-PWi_WUALze-y0GTsCK_Q95fnJyEecrB31yo2sR9Y51Dch6gNjulgRYrWAWFAK_PYF2enC_inEuxhyphenhyphenesVrjp36sLFCWAdgFn1kov4GffZeU2HFzNVHsrm_ke7o/s400/RomeinsDriemanschap.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Pompeius, Crassus en Caesar</td></tr>
</tbody></table>Afgelopen zaterdag is het bestuur over Nederland van het driemanschap (twee partijen en een gedoogpartij) geklapt. De Romeinse oudheid kende ook een driemanschap. Twee zelfs. En beide hebben het niet gehaald. Muze op Maandag verzorgt de politieke analyse van de eerste klapper.<br />
<br />
Het eerste driemanschap uit de Romeinse geschiedenis bestaat uit Gnaeus Pompeius Magnus, Gaius Julius Caesar en Marcus Licinius Crassus. De eerste is een bijzonder goede veldheer en politicus, de twee een bijzonder goede, maar vooral ook, eerzuchtige veldheer en politicus en de derde is helemaal geen veldheer en politicus, maar gewoon schatrijk.<br />
<br />
In 60 v. Chr. is Pompeius op het hoogtepunt van zijn roem. Alleen, hij maakt een inschattingsfout. Pompeius ontbindt zijn leger waardoor de senaat niet meer zo onder de indruk van hem is en zodoende stemt de senaat tegen door Pompeius gewenste maatregelen. Hij heeft geld nodig om de beloftes aan zijn leger te kunnen uitvoeren en daarmee zijn prestige te handhaven. Crassus heeft dat geld en Pompeius en Crassus sluiten een deal. Zij maken hierbij gebruik van de diensten van de jonge en eerzuchtige politicus Caesar die als consul de maatregelen van Pompeius kan doorvoeren en vervolgens naar Gallië vertrekt. Het eerste driemanschap (of: triumviraat) is geboren.<br />
<br />
In 56 v. Chr. werd het driemanschap vernieuwd, ondanks kleinere strubbelingen onderling. Caesar blijft in Gallië om dit te veroveren, Crassus verkast naar het oosten in de hoop op militaire successen, en Pompeius laat het westen voor hem besturen en blijft in Rome. Crassus zou nooit meer terugkomen uit het oosten. Hij komt om in een veldslag, waardoor Pompeius (man van de senaat) en Caesar (man van het volk) steeds meer tegenover elkaar komen te staan.<br />
<br />
In 49 v. Chr. barst de bom. De senaat eist dat Caesar zijn leger laat voor wat het is en ambteloos terugkeert naar Rome. Pompeius steunt dit voorstel. Caesar niet. Hij steekt met leger en al het grensriviertje Rubico over tussen de eigen provincie (Gallië) waar hij wel een commando mocht hebben, en Italië waar hij geen commando mocht hebben. 'Alea iacta est', aldus Caesar. En zo is het. Het driemanschap is geklapt en de burgeroorlog is een feit. Drie jaar later trekt Caesar als overwinnaar Rome binnen.<br />
<script src="http://platform.linkedin.com/in.js" type="text/javascript">
</script><script type="in/share">
</script>Hanshttp://www.blogger.com/profile/10448783563904040955noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472816624312019124.post-2629766064638757202012-04-17T19:26:00.000+02:002012-04-17T19:26:39.538+02:00Muze op Dinsdag: Veel succes en veel plezier!<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhSTzT5IAk37w66Isct4c19XdRgj20Gln8TWt8nsqNqSeFuxj7GzQUnz4NdUfyxqKCwjxRSLPCesQswa5AHscV9oiapXhOvUAoJA4LlqY0T2Htsi5iK2rv1UAybav2XaBmUKjGoS7mE0U4/s1600/PERSFOTO++Week+van+de+Klassieken+2012+klein.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhSTzT5IAk37w66Isct4c19XdRgj20Gln8TWt8nsqNqSeFuxj7GzQUnz4NdUfyxqKCwjxRSLPCesQswa5AHscV9oiapXhOvUAoJA4LlqY0T2Htsi5iK2rv1UAybav2XaBmUKjGoS7mE0U4/s400/PERSFOTO++Week+van+de+Klassieken+2012+klein.jpg" width="312" /></a></div><br />
Vanavond opent de Week van de Klassieken met de tweede editie van de Ken-Uw-Klassieken Pubquiz. Zie het als de grote broer van de Grote Ken-Je-Klassiekenquiz voor gymnasiasten waarvan de finale van deze quiz <a href="http://www.weekvandeklassieken.nl/index.php/agenda/133-landelijke-finale-grote-ken-je-klassiekenquiz-voor-gymnasiasten" target="_blank">later</a> deze week plaatsvindt. Via Twitter wordt live verslag gedaan van de verrichtingen in de zaal. Volg via hashtag #weekklassieken en #pubquiz. Ik wens de deelnemers veel succes!<br />
<br />
En voor de andere activiteiten in de volle agenda van de vijfde editie van de Week van de Klassieken: vanaf vandaag barst het los. Iedereen, veel succes en veel plezier!<br />
<script src="http://platform.linkedin.com/in.js" type="text/javascript">
</script><script type="in/share">
</script>Hanshttp://www.blogger.com/profile/10448783563904040955noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472816624312019124.post-80055467217703660192012-04-13T20:02:00.001+02:002012-04-13T21:33:48.078+02:00Koning Gordius en de laatste voorbereidingen<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjJLkvlHr_RgNkwr5J98Rk5ULoaMCJvT3B2NMOlJ1uJZNeg6XDcgB0nI4zGvEMHyx0Xb9phJk5ScVRdhoJbwYxUpQbz1lS8adOeah6qc-TKa_mrUlQppjkO5Q5Wopj_Tz3xwUkoAR6xlEU/s1600/knoop+rmo.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjJLkvlHr_RgNkwr5J98Rk5ULoaMCJvT3B2NMOlJ1uJZNeg6XDcgB0nI4zGvEMHyx0Xb9phJk5ScVRdhoJbwYxUpQbz1lS8adOeah6qc-TKa_mrUlQppjkO5Q5Wopj_Tz3xwUkoAR6xlEU/s320/knoop+rmo.jpg" width="162" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Een provinciaal-romeinse knoop uit de periode 15 - 250.<br />
Collectie: Rijksmuseum van Oudehden (<a href="http://www.rmo.nl/collectie/zoeken?object=VF*+963" target="_blank">VF* 963</a>)</td></tr>
</tbody></table>Nog een kleine week, en dan begint de <a href="http://www.weekvandeklassieken.nl/" target="_blank">Week van de Klassieken</a> (17 - 26 april). Voor de vijfde keer al weer. Ik kan niet voor de andere partners spreken, maar ik denk dat het er bij de partners weinig anders aan toe gaat dan zoals nu bij Tresoar: we knopen in de voorbereiding druk de laatste eindjes aan elkaar.<br />
<br />
Wie een blik werpt in <a href="http://www.weekvandeklassieken.nl/index.php/agenda">Agenda</a> van de Week, ziet dat de Agenda bol staat met activiteiten rond de klassieke oudheid en mythologie. Dat zijn niet alleen activiteiten van de organiserende partners, er zijn sinds de lancering van deze website ook veel activiteiten aangemeld. En zolang in de voorbereiding de losse eindjes van al die activiteiten niet in een onontwarbare, zeg maar gerust Gordiaanse, knoop verwikkeld raken, is er niks aan de hand.<br />
<br />
Een Gordiaanse knoop? De eenvoudige boer Gordius reed met zijn vrouw en zoon (de latere koning Midas) op zijn wagen Phrygië binnen net op het moment dat in Phrygië het orakel werd besproken dat had voorspeld dat een koning die zou aankomen op een wagen, een einde zou maken aan de onrusten in het rijk. Gordius werd gelijk tot koning gemaakt. Hij stalde zijn wagen in de tempel van Zeus waarbij hij het juk met een ingewikkelde knoop bevestigde aan een boom. Volgens een orakel zou degene die de knoop wist te ontwarren, heersen over heel Azië. Vaak is geprobeerd de knoop te ontwarren, maar niemand slaagde.<br />
<br />
Met zo’n volle Agenda kan het niet anders dan dat we een goede Week van de Klassieken tegemoet gaan. Volgende week dinsdag trappen we af met de <a href="http://www.weekvandeklassieken.nl/index.php/agenda/129-17-april-openeing-van-de-week-van-de-klassieken">Pubquiz</a> in het Rijksmuseum van Oudheden. En die losse eindjes? Was het niet Alexander de Grote die de knoop van Gordius ontwarde door deze heel eenvoudig met zijn zwaard te doorklieven?<br />
<br />
(dit blogbericht is <a href="http://www.weekvandeklassieken.nl/index.php/blog/173-koning-gordius-en-de-laatste-voorbereidingen" target="_blank">eerder</a> gepubliceerd op de website van de <a href="http://www.weekvandeklassieken.nl/">Week van de Klassieken</a>)<br />
<div><script src="http://platform.linkedin.com/in.js" type="text/javascript">
</script><script type="in/share">
</script></div>Hanshttp://www.blogger.com/profile/10448783563904040955noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-3472816624312019124.post-83480335837861111942012-04-10T21:19:00.000+02:002012-04-10T21:19:44.491+02:00Muze op Dinsdag: proza van Plato<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj476cY1JPt6NlYF_t8kB-6kjLalJIMOxE9jN5XqKpJtuetqY_JHKBQMFYuG6Noc15JZ9Kpq7oaJ7Zx6_eO8RsogR2B0y68_hKoA-O8x2lPqXiE9VGp2ptKboaM2JGB4lprpxYwe58rkMg/s1600/400px-Plato_Silanion_Musei_Capitolini_MC1377.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj476cY1JPt6NlYF_t8kB-6kjLalJIMOxE9jN5XqKpJtuetqY_JHKBQMFYuG6Noc15JZ9Kpq7oaJ7Zx6_eO8RsogR2B0y68_hKoA-O8x2lPqXiE9VGp2ptKboaM2JGB4lprpxYwe58rkMg/s320/400px-Plato_Silanion_Musei_Capitolini_MC1377.jpg" width="212" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Plato<br />
Bron: <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/File:Plato_Silanion_Musei_Capitolini_MC1377.jpg" target="_blank">Wikimedia Commons</a></td></tr>
</tbody></table>De Muze van Dinsdag kiest in deze maand van de filosofie voor proza van de Griekse filosoof Plato. In de dialoog <a href="http://tabula-cerata.blogspot.com/2011/05/muze-op-maandag-de-conventie-van-athene.html" target="_blank">Symposium</a> bespreekt Plato zijn visie op de liefde. Twee personen vertellen over een gesprek dat eerder heeft plaats gevonden. De gespreksbijdrage van de komediedichter Aristophanes begint met een beroemde uiteenzetting over de mens. Aristophanes neemt het woord.<br />
<blockquote class="tr_bq">Ja, de hik is nu over, maar daar was wel een niesbui voor nodig. Ik verwonder mij erover waarom de interne regeling van het lichaam het soort prikkelingen en geproest als niezen nodig heeft om de hik kwijt te raken; want met het niezen hield de hik inderdaad onmiddellijk op. [...]<br />
<br />
Nu zal ik trachten u over deze kracht (van Eros - liefde; HL) te vertellen zodat gij deze kennis op uw beurt aan anderen kunt doorgeven. Welnu, allereerst moet ge dan iets weten over de gedaante van de mens en zijn gevoelens. Want onze allereerste verschijningsvorm als mens was heel anders dan nu. Zo waren er, wat het menselijk geslacht betreft, drie soorten, en niet twee zoals tegenwoordig het mannelijk en het vrouwelijk geslacht. Nee, er bestond ook een derde geslacht dat het gemeenschappelijke van de twee andere in zich droeg. Nu bestaat alleen de naam ervan nog, en de geslachtsvorm zelf is verdwenen. In de oertijd was er dus een man/vrouw-vorm die bestond uit het gemeenschappelijke tussen man en vrouw, zowel in naam als in vorm. Nu kennen wij dat begrip uitsluitend nog als een scheldwoord.<br />
<br />
De verschijningsvorm van ieder mens was toen bovendien helemaal rond, want rug en zijde waren cirkelvormig. Ieder mens had vier handen en evenveel benen. Bovendien had hij twee gezichten die geheel identiek waren en op een ronde nek stonden. Maar op de beide gezichten die een tegengestelde kant uitkeken, was één schedel geplaatst. Wel waren er vier oren, twee geslachtsdelen en voorts alle andere organen in hun overeenkomstige verhouding. Het schepsel liep rechtop, net als wij, en kon gaan waar het wilde. En wanneer die mens het op een lopen zette, deed hij dat als een ware acrobaat met gestrekte benen die in een cirkelvormige beweging rond- en rondgingen, en ook zijn armen gebruikte hij zodat hij op acht ledematen steunde die razendsnel rondgingen.</blockquote>(Plato, <i>Symposium</i>, 189a - 190b; vertaling: <a href="http://katalogus.tresoar.nl/DB=1/SET=1/TTL=6/CMD?ACT=SRCHA&IKT=1016&SRT=YOP&TRM=platoon+xenophoon+symposion" target="_blank">School voor filosofie</a> (1984))<br />
<br />
Dit mensengeslacht is krachtig en machtig en zweert zelfs samen tegen de goden. Uiteindelijk snijdt oppergod Zeus deze mensen in tweeën en met hulp van Apollo krijgen de twee helften een menselijk aanzien. De nieuwe mensen verlangen weer terug naar hun wederhelft en het is Eros, de zinnelijke liefde, die deze wens weer in vervulling kan brengen.<br />
<script src="http://platform.linkedin.com/in.js" type="text/javascript">
</script><script type="in/share">
</script>Hanshttp://www.blogger.com/profile/10448783563904040955noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472816624312019124.post-91085406722839762522012-04-06T20:30:00.000+02:002012-04-06T20:30:04.646+02:00De glans van Mars<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhcug2pUYEb_RCd1Fw3F5dUx3eXU_OhtO45NrqK_i7WnaEW25aZCzbgyxBzsSr6lBr7kkWQ2p7iKnZqZ5dZgmOZLyi-XBVbNv5qHef1ourPkeEVmt9uMuq87Ukrg2tExMh7lwlzWFPGMiw/s1600/MarsbeeldTolsum+FM.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhcug2pUYEb_RCd1Fw3F5dUx3eXU_OhtO45NrqK_i7WnaEW25aZCzbgyxBzsSr6lBr7kkWQ2p7iKnZqZ5dZgmOZLyi-XBVbNv5qHef1ourPkeEVmt9uMuq87Ukrg2tExMh7lwlzWFPGMiw/s400/MarsbeeldTolsum+FM.jpg" width="223" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Bronzen beeldje van de god Mars<br />
(collectie: Fries Museum (inv. <a href="http://collectie.friesmuseum.nl/portal/object/FriesMuseum/E4521EAA999EA344DB21EB701DC9C85D070FD3F9.html?query=mars&start=7&startPage=1&pageId=brd&tab=all&view=table" target="_blank">123-106</a>))</td></tr>
</tbody></table>Gisteren was ik op bezoek bij het Fries Museum. Het Fries Museum en Tresoar organiseren samen het kindercollege <a href="http://www.weekvandeklassieken.nl/index.php/agenda/147-22-april-kindercollege-wat-deden-griekse-en-romeinse-goden-in-friesland">Wat deden Romeinse goden in Friesland?</a> in de Week van de Klassieken, op 22 april. Evert Kramer, conservator Terpencultuur en Middeleeuwen van het Fries Museum, ontving mij en nam mij mee in de lift. Naar boven, naar het kantoor, dacht ik. Maar nee, de lift ging naar beneden. 'Kom, ik wil je even wat laten zien'.<br />
<br />
De lift stopte. Evert wenkte mij, en daar, om de hoek, stond ik oog in oog met een goudglanzende god Mars. Met zijn helm iets achterover op zijn hoofd en met kleine trekjes van Alexander de Grote in zijn gelaat. Het betrof een replica van een bronzen godenbeeld van de god Mars dat tijdens afgravingen van de terp bij Tolsum was gevonden. Het originele beeldje meet een kleine 20 centimeter, zijn glimmende replica wel drie keer zo veel.<br />
<br />
In Friesland is een opvallend groot aantal van dit soort bronzen beeldjes gevonden uit de Romeinse oudheid. Het zijn beeldjes van dierfiguren, een deel van een bronzen hand, en (voor het grootste deel) beeldjes van goden uit de Griekse en Romeinse godenwereld. Zij zijn tussen 5 en 24 centimeter groot en de meeste zijn gewijd aan Mars (oorlogsgod) en Mercurius (beschermgod van handel, verkeer, ambachten en rijkdom) en komen uit de eerste drie eeuwen n. Chr. Vermoedelijk zijn ze door Friese legioensoldaten meegenomen naar huis om in huisaltaren te plaatsen als verbeelding of personificatie van inheemse goden.<br />
<br />
We stappen de lift weer in en ditmaal gaan wij wel naar het kantoor, voor een voorbespreking van het kindercollege. De indrukwekkende replica blijft achter. Maar niet voor lang. Want op 22 april tijdens het kindercollege van Fries Museum en Tresoar mag deze Mars in volle glorie stralen.<br />
<br />
(dit blogbericht is <a href="http://www.weekvandeklassieken.nl/index.php/blog/167-de-glans-van-mars">eerder</a> gepubliceerd op de website van de <a href="http://www.weekvandeklassieken.nl/">Week van de Klassieken</a>)<br />
<script src="http://platform.linkedin.com/in.js" type="text/javascript">
</script><script type="in/share">
</script>Hanshttp://www.blogger.com/profile/10448783563904040955noreply@blogger.com0