Muze op Maandag: wacht houden bij de zwarte poort

Buitenzijde van de Porta Nigra. Aan weerszijden zijn de restanten
van de Middeleeuwse aanbouw (kerk en klooster) nog te zien.
Oorspronkelijk was ook de linker toren drie verdiepingen hoog.

Muze op Maandag is terug van vakantie en heeft schrijfplankje en stilus weer opgepakt. De vakantie, met onder andere een bezoek aan Trier, bracht veel inspiratie. Muze op Maandag houdt daarom wacht bij de zwarte poort van Trier, ofwel de Porta Nigra.

De Porta Nigra is de best bewaard gebleven Romeinse stadspoort ten noorden van de Alpen. De naam 'Porta Nigra'/ zwarte poort komt uit de Middeleeuwen; oorspronkelijk is de poort licht geweest. In de Romeinse tijd heette de stad Trier Colonia Augusta Treverorum. De oorspronkelijke bewoners van dit gebied waren de stam van de Treveren. Zij maakten voor het eerst kennis met de Romeinen tijdens twee veldslagen die plaatsvonden in hun stamgebied als deel van de veroveringen van Gallië door Julius Caesar in de periode 58 - 50 v. Chr.

De stad Trier is uitgegroeid van een verdedigingsfort aan de Moezel van keizer Augustus uit 18/ 17 v. Chr. tot hofstad en hoofdstad van het westelijk deel van het Romeinse Rijk in eind derde en begin vierde eeuw. Aan het eind van de vierde eeuw laten de keizers Trier steeds meer links liggen waardoor de stad vanaf begin van de vijfde eeuw verschillende keren werd veroverd door de Franken en verval intrad.

Vanwege de strategische ligging van Trier groeide de stad langzaam steeds groter. Tussen 160 en 180 wordt de stad ommuurd, hoewel er op dat moment geen echte dreiging was. De poort maakte deel uit van dit staaltje nieuwbouw en wordt in ieder geval vóór 196/ 197 afgerond. Nou ja afgerond, helemaal af is de poort nooit geweest: de grove bouw stond er, maar het ontbrak aan de verfijnde versieringen.

Dat de Porta Nigra nog zo goed bewaard is gebleven, komt omdat in de Middeleeuwen de poort dienst heeft gedaan als kerk. In 1028 heeft de Griek Simeon uit Syracuse zich laten opsluiten in de oostelijke toren van het bouwwerk. Na zijn dood wordt de poort zijn grafkerk. De westelijke toren heeft wellicht toen al dienst gedaan als een kapel. In die periode wordt naast de stadspoort een klooster gesticht. De poort wordt verder op- en uitgebouwd als een heuse kerk.

In 1804 geeft Napoleon bij een bezoek aan Trier de opdracht de Middeleeuwse kerk af te breken en de oorspronkelijke poort te herstellen. De poort stond er nadien echter niet echt fraai meer bij en pas in de jaren dertig van de vorige eeuw wordt de Porta gerestaureerd. In 1986 wordt de Porta Nigra en andere Romeinse monumenten in Trier toegevoegd aan de lijst van Unesco Werelderfgoed.

Meer weten?
- meer over de stad Trier en de verschillende monumenten
- bezoek de Porta Nigra