Muze op Maandag: biograaf van de oudheid

Plutarchus
Bron: www.livius.org/a/1/greeks/plutarch_delphi_mus3.jpg

De tweede week van de Boekenweek is ingegaan. Dit jaar is het thema Curriculum Vitae - Geschreven portretten. Muze op Maandag duikt in de biograaf van de oudheid met een korte biografie.

Plutarchus (ca. 46 - ca. 120 n. Chr.) was een van de grootste geleerden van zijn tijd. Hij was geboren in Chaeroneia in een rijke familie en studeerde aan de Academie (opgericht door Plato) in Athene. Door zijn rijkdom had Plutarchus goede betrekkingen met vooraanstaande Romeinen. Daarnaast onderwees hij leerlingen in zijn filosofenschool. Vanaf 90 vestigt Plutarchus zich in zijn geboortestad. Zijn geleerdheid bracht hem wereldfaam.

Met recht mag Plutarchus de biograaf van de oudheid genoemd worden. Met zijn werk Vitae parallellae (Parallelle levens) koppelde Plutarchus 23 beroemde Grieken aan evenzoveel beroemde Romeinen (zoals Alexander de Grote en Caesar), en hij schreef daarnaast nog vier losse biografieën. De paren levensbeschrijvingen zijn telkens gelijk van opzet: na de beide levensbeschrijvingen volgt een vergelijking. Daarnaast schreef Plutarchus de Moralia (Ethische geschriften).

Het doel van het werk was voor Plutarchus om de lezers grote karakters van beroemde personen voor te zetten zodat de lezers zich daaraan konden spiegelen. Daarbij gaat het Plutarchus om karakters en hun gedrag in hun levensomstandigheden. Daarna komen de militaire en politieke prestaties. Dit vult Plutarchus aan met citaten, anekdotes en details die Plutarchus dan van commentaar voorziet.

Tot slot, de motivatie van Plutarchus zelf:

Ik ben geen geschiedschrijver, maar biograaf, en deugden of ondeugden blijken niet altijd uit de meest opzienbarende daden. Een simpel feit, een uitspraak of een grap geeft vaak een betere indruk van een karakter, dan veldslagen met tienduizenden doden of de grootste legermachten of belegeringen van steden. Dus zoals schilders gelijkenissen ontlenen aan het gezicht en de uitdrukkingen van de ogen, waarin het karakter zichtbaar wordt, en heel weinig aandacht schenken aan de andere lichaamsdelen, zo moet men mij toestaan dat ik mij vooral verdiep in de kentekens van de menselijke ziel en aan de hand daarvan een beeld geeft van ieders leven, en hun grote daden en veldslagen aan anderen overlaat.

(Plutarchus, Alexander, 1; vertaling: H.W.A. van Rooijen-Dijkman)

Meer weten?
- Engelse vertalingen van Vitae Parallellae
- biografie van Plutarchus